[vc_row][vc_column][vc_column_text]

The endless Steppe

Toν 13ο αιώνα μΧ, ανέτειλε μια νέα αυτοκρατορία από την γραμμή του ορίζοντα της Ιστορίας. Ήταν η μεγαλύτερη συνεχόμενη αυτοκρατορία που γνώρισε ποτέ ο πλανήτης. Εκτεινόταν απ’ την σημερινή Πολωνία μέχρι τη Κορέα, και από τη Σιβηρία έως το Ομάν. Ήταν η αυτοκρατορία των Μογγόλων με ιδρυτή και αρχηγό της τον Genghis Khan. H σπίθα της φωτιάς που λίγο έλειψε να κάψει τα πάντα στο πέρασμά της, γεννήθηκε στη χώρα της απέραντης στέπας τη σημερινή Μογγολία. Το mypassport.gr σας ανοίγει ένα ακόμα παράθυρο διαφυγής, σ’ έναν τόπο που δέχεται υπερήφανα και υποδέχεται με αξιοπρέπεια, τον άγνωστο ταξιδιώτη των άλλων πατρίδων. Σ’ ένα τόπο που οι κυνηγοί του, έχουν ακόμα στον ώμο τους τον μοναχικό αετό για βοηθό και σύντροφο.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_tta_tabs style=”modern” color=”turquoise” spacing=”5″ gap=”5″ alignment=”center” active_section=”1″][vc_tta_section title=”Οργανωθείτε” tab_id=”1458749514084-622c61e9-cf73″][vc_row_inner][vc_column_inner][vc_column_text]

  • Πώς θα πάτε
  1. Aeroflot: από Αθήνα διάρκεια πτήσης 3ώρες και 25´ μέχρι τη Μόσχα, και από τη Μόσχα μέχρι τη πρωτεύουσα της Μογγολίας το Ulan Bator (Ulaanbaatar) 6ώρες και 10′
  2. Τurkish Airlines: από Κωνσταντινούπολη, για την πρωτεύουσα της Μογγολίας το Ulan Bator, με μια ενδιάμεση στάση και μετά από πτήση 10 ωρών.
  3. ΜΙΑΤ Αirlines: από το Βερολίνο για το Ulan Bator, διάρκεια πτήσης 9ώρες και 35´ (Αθήνα – Βερολίνο με Easyjet και διάρκεια πτήσης 3ώρες).

* Ulaanbaatar Chinggis Khaan International Airport (κατά την αναχώρηση σας, θα πρέπει να θυμάστε πως θα χρειαστεί να πληρώσετε – σε νόμισμα της Μογγολίας – τον departure airport tax).

  • Πριν Πάτε
  1. Visa: για την είσοδο σας στη Μογγολία, εκτός φυσικά από το διαβατήριο (με ισχύ για 6 ακόμα μήνες), χρειάζεστε και βίζα. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει αντίστοιχη πρεσβεία ή προξενείο, όμως η βίζα μπορεί να εκδοθεί κατά την άφιξή σας στο αεροδρόμιο του Ulan Bator. Φροντίστε να έχετε μαζί σας μερικές φωτογραφίες διαβατηρίου (απαιτείται μία), ενώ θα πρέπει επίσης να συμπληρώσετε μια visa application form. Tέλος οι ταξιδιώτες που έχουν διαβατήριο της EU δεν χρειάζονται να έχουν letter of invitation (πρόσκληση). Όμως επειδή οι καταστάσεις αλλάζουν συνεχώς και χωρίς προειδοποίηση, θα πρέπει επ’ αυτού να έχετε τον νου σας αρκετό διάστημα πριν ταξιδέψετε (αν χρειαστείτε πάντως, μπορεί να σας στείλει την πρόσκληση κάποιος τοπικός tour operator με ένα e mail. Πέρα απ’ όλα αυτά, ίσως να σας ζητήσουν επί πλέον οι αρχές κάποιο voucher σχετικά με την διαμονή σας. Μπορεί ακόμα να σας ζητήσουν και το πρόγραμμα του ταξιδιού σας, ποιά μέρη δηλαδή σκοπεύετε να επισκεφτείτε στη Μογγολία. Εννοείται φυσικά πως θα έχετε εισιτήριο με επιστροφή, ενώ θα ήταν ίσως ευπρόσδεκτη και μια ταξιδιωτική ασφάλεια • Μοngolian Visa Information (Worldwide Visa Bureau για “προχωρημένους”). Αν όλα αυτά σας φαίνονται περίπλοκα, φροντίστε να επικοινωνήσετε με κάποιον tour operator στη Μογγολία, ώστε να ζητήσετε την συνδρομή του. Έτσι κι αλλιώς, καλό είναι για την ασφάλειά σας στην αχανή αυτή χώρα, να έχετε μαζί σας κάποιον πιστοποιημένο συνοδό, αλλά και ένα συγκεκριμένο ταξιδιωτικό πρόγραμμα.
  2. Climate: αν σκοπεύετε να ταξιδέψετε στη Μογγολία, θα πρέπει όταν καταστρώνετε τα σχέδιά σας, να λάβετε οπωσδήποτε υπ’ όψιν το κλίμα της χώρας. Σ’ αυτό τον τόπο είναι δυνατό να περάσουν και οι 4 εποχές μέσα σε μία ημέρα. Ακόμα και την άνοιξη μπορεί αντιμετωπίσετε αναπάντεχες χιονοθύελλες. Τυπικά, ο χειμώνας διαρκεί απ’ τον Νοέμβρη έως τον Φλεβάρη, η άνοιξη διαρκεί απ’ τον Μάρτη ως τα μέσα του Μάη, το καλοκαίρι ως τον Αύγουστο, ενώ το Φθινόπωρο απ’ τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβρη. Όμως ο κρύος καιρός του βορρά, μπορεί να κρατήσει έναν ή και δύο μήνες περισσότερο στη περιοχή που εκτείνεται η έρημος Gobi. Οι περισσότερες βροχές πέφτουν στη περιοχή της taiga, πίσω από τα βόρεια σύνορα της Μογγολίας. Ο ουρανός γενικά είναι καθαρός και μόνο το καλοκαίρι μπορεί να γεμίσει με σύννεφα. Η υγρασία είναι σχεδόν μηδενική και ο ήλιος λάμπει περισσότερο από 260 ημέρες τον χρόνο. Γι’ αυτό και η Μογγολία λέγεται και χώρα του μπλε ουρανού. Μια καλή εποχή για να ταξιδέψει κανείς στη χώρα αυτή, είναι τα μέσα του Μάη. Νωρίτερα υπάρχουν ακόμα χιονοπτώσεις (ιδιαίτερα στον βορρά). Τον Ιούνιο ο καιρός είναι σχετικά καλός και ξηρός, ειδικά στο κέντρο της χώρας ή νότια. Στα βουνά όμως του βορρά επικρατεί ακόμα αρκετό κρύο. Τον Ιούλιο, την εποχή του Naadam Festival, είναι η κορύφωση της τουριστικής season για τη Μογγολία. Το Ulan Bator είναι γεμάτο από κόσμο, ενώ αυτή την εποχή στην έρημο Gobi, η θερμοκρασία ανεβαίνει πάνω από τους 42° C. Τον Αύγουστο υπάρχουν βροχές στα βόρεια και κεντρικά. Το έδαφος πρασινίζει και γίνεται όμορφο. Είναι κι αυτή μια καλή εποχή για τη Μογγολία, αν εξαιρέσει κανείς τα κουνούπια, ή τη λάσπη απ’ τα ποτάμια που ξεχειλίζουν επικίνδυνα. Ο Σεπτέμβρης και ο Οκτώβρης, φιλικοί μήνες κι αυτοί, προσφέρονται ειδικά για ταξίδι την έρημο Gobi. Στο βορρά, ειδικά τον Οκτώβρη αρχίζει να πέφτει σιγά-σιγά το κρύο του χειμώνα. Ο καιρός τότε έχει τις εξάρσεις του. Γενικά τη μια στιγμή μπορεί να φοράς κοντομάνικο, την άλλη να χρειάζεσαι βαριά ρούχα και μπότες, για να ξαναφορέσεις μετά από λίγες ώρες ξανά κοντομάνικο. Ο χειμώνας είναι αρκετά βαρύς στη Μογγολία. Οι συνθήκες στη στέπα είναι πολύ σκληρές και το κρύο δρυμύ. Οι νομάδες βέβαια περιμένουν τους χειρότερους μήνες γι’ αυτούς, τον Μάρτη και τον Απρίλη. Τότε που τα ζώα τους είναι αδυνατισμένα και πολλά από αυτά θα πνιγούν στους νερόλακους. Το Ulan Bator, είναι η πιο κρύα πρωτεύουσα στον κόσμο. Τον Οκτώβρη η θερμοκρασία πέφτει γύρω στους 0° C, ενώ τον Γενάρη και τον Φλεβάρη μπορεί να περάσει τους -30° C. Μέχρι τον Απρίλη έχει αρκετό κρύο, ενώ το καλοκαίρι είναι ευχάριστο αν και μπορεί να γυρίσει ο καιρός ξαφνικά με πολύ-πολύ κρύο (κάτω από 10° C). Φροντίστε λοιπόν όποτε κι αν ταξιδέψετε στη Μογγολία (αποφύγετε πάντως τον χειμώνα) να είστε πολύ καλά διαβασμένοι σχετικά με τον καιρό, και φυσικά από ρουχισμό πλήρως εξοπλισμένοι • Gobi desert climate & more Mongolian Cities Weather Forecast
  3. Health: ενημερωθείτε από το Travel Doctor (δεν θα χρειαστείτε ανθελονοσιακή υποστήριξη, αλλά θυμηθείτε να έχετε μαζί σας οπωσδήποτε αντικουνουπικά)
  4. Mongolian Currency Converter
  5. Local Time
  6. Mongolia Dial Codes
[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][vc_row_inner][vc_column_inner width=”1/3″][vc_column_text]
  • Maps
  1. Εzilon political map (στον χάρτη αυτό αναφέρονται και οι ονομασίες των επαρχιών)
  2. Εzilon physical map
  3. Mongolia road map
  4. Mongolia Google map
  5. Ulan Bator Google map
  • e-Gobi Desert

Gobi Desert Travel tips

  • Πού θα μείνετε
  1. Μοngolia Hotels
  2. Ulan Bator hotelscombined
  3. Mongolia Ger Camps map
  4. more hotels-camps-hostels
  5. Juulchin hotels & camps
  6. Gobi Mirage Gert Camp
[/vc_column_text][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”1/3″][vc_column_text]
  • e-guides
  1. Mongolia Travel Guide
  2. Mongolia 360°
  3. Mongolia infos
  4. Mongoliaexpat
  • Mongolian tour operators
  1. Discover Mongolia
  2. Juulchin Travel
  3. Tour Mongolia
  4. White Horse Tour
  5. Nomads Tours
  6. Hovsgol travel
  7. Blue Mongolia Tour
  8. Great Genkhis tours & expeditions
  9. Selena travel
  10. Solid-ways
[/vc_column_text][/vc_column_inner][vc_column_inner width=”1/3″][vc_column_text]
  • Mongolia Events
  1. Naadam Festival – Tsagaan Sar
  2. Mongolia Festivals
  • Safety

* Mongolia Safety

Αν και υπάρχουν αντικειμενικοί κίνδυνοι, το πιθανότερο είναι πως δεν δεν θα αντιμετωπίσετε κάποιο ουσιαστικό πρόβλημα, εφ’ όσον βέβαια τηρήσετε τους βασικούς ταξιδιωτικούς κανόνες ασφάλειας (εκείνους δηλαδή που πρέπει να ακολουθήσει κανείς όταν βρίσκεται σε μέρη όπως η Μογγολία). Μην κυκλοφορείτε μόνοι το βράδυ στην Ulan Bator και σε μέρη όπου δεν υπάρχει αρκετός κόσμος. Προσοχή στους πορτοφολάδες, μην επιδεικνύετε ρολόγια ή κοσμήματα, ενώ φροντίστε να κρατάτε χρήματα και διαβατήριο με ασφάλεια. Μην εμπιστεύεστε εύκολα, και γενικά απευθυνθείτε για όποιο θέμα σας προκύψει, είτε στο ξενοδοχείο σας, είτε στον tour operator που θα οργανώσει τη διαμονή ή το πρόγραμμά σας.[/vc_column_text][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”Το ταξίδι” tab_id=”1458749515154-70edb562-0bba”][vc_column_text]Ο καλύτερος τρόπος για να εξερευνήσετε την Μογγολία είναι να νοικιάσετε ένα όχημα μαζί με τον οδηγό του. Αυτό θα το κάνετε φυσικά μέσω ένος τοπικού tour operator. Αν βέβαια είστε περισσότερο περιπετειώδεις, μπορείτε να το νοικιάσετε χωρίς τον οδηγό του, εφ’ όσον όμως το δεχτεί η εταιρεία ενοικίασης. Φυσικά σκεφτείτε το αυτό δύο φορές πριν το κάνετε, αφού οι δρόμοι δεν είναι δα και στη καλύτερη κατάσταση. Μόνο το 5% του οδικού δικτύου είναι στρωμένο με άσφαλτο και πολλές φορές ο δρόμος δεν ξεχωρίζει στο έδαφος (Gobi desert), ούτε υπάρχουν σημάδια ή ταμπέλες. Όταν δε ο καιρός είναι κακός και οι δρόμοι στη στέπα γεμίζουν με λάσπη, τότε θα πρέπει να είστε έτοιμοι για να ταλαιπωρηθείτε αρκετά (προσοχή όμως, γιατί ούτε η στέπα και πολύ περισσότερο η έρημος Gobi, συγχωρούν τα λάθη ή τα υπερβολικά ρίσκα). Bεβαίως αν το επιχειρήσετε, είναι απαραίτητο το GPS και ένας καλός χάρτης. Μπορείτε ακόμα να συμμετάσχετε σε κάποιο bike tour ή να νοικιάσετε μια μοτοσυκλέτα, ή τέλος αν έχετε αρκετή υπομονή να ταξιδέψετε με public bus. Ωστόσο ο καλύτερος τρόπος είναι να νοικιάσετε ένα όχημα με μαζί με τον οδηγό του (δείτε στον χάρτη ποιοί δρόμοι είναι στρωμένοι με άσφαλτο και σε ποιές πόλεις οδηγούν). Ακολουθήστε λοιπόν τα βήματα του mypassport.gr στην απέραντη Μογγολία, κι ίσως ανακαλύψετε ξαφνικά πως είστε κι εσείς ένας μοναχικός λύκος της στέπας.

Day 1-2 (ανάλογα με την ώρα που φτάνει η πτήση σας)

Φτάνοντας στο Ulan Bator (υψόμετρο 1350m) και μετά τις απαραίτητες διατυπώσεις για την είσοδό σας στη χώρα, κατευθυνθείτε στο ξενοδοχείο που θα μείνετε, με ένα taxi ή κάποιο transfer που θα έχετε ήδη από πριν κανονίσει εσείς ή ένας tour operator (αν φτάσετε άργά το βράδυ στο Ulan Bator, για λόγους ασφαλείας είναι προτιμότερο να μην βγείτε στη πόλη αλλά να μείνετε στο ξενοδοχείο) • all about Ulan Bator Ulan Bator interactive map

  • Tι να δείτε
  1. Gadan monastery: πρόκειται για το μεγαλύτερο σε λειτουργία βουδιστικό μοναστήρι της Μογγολίας. Χτίστηκε το 1810, καταστράφηκε αργότερα από το Σταλινικό καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης και επαναλειτούργησε μετά από το 1990. Εδώ βρίσκεται ο μεγαλύτερος όρθιος Βούδας της κεντρικής και ανατολικής Ασίας (opening hours: 09.00πμ-16.00μμ).
  2. Choijin Lama Temple (opening hours: 10.00πμ-17.00μμ εκτός Πέμπτης).
  3. Narantuul market – black market ή Khar Zakh (είσοδος με εισιτήριο): εδώ μπορείτε να βρείτε τα πιο απίθανα πράγματα. Προσοχή όμως στους πορτοφολάδες, αλλά και σε όσους σας πλησιάσουν για να ανταλλάξετε σκληρό νόμισμα (δολλάριο ή Euro) στη μαύρη αγορά. Μην το επιχειρήσετε, αφ’ ενός γιατί το πιο πιθανό είναι να σας κλέψουν ή να σας δώσουν πλαστά χαρτονομίσματα, αλλά ίσως ακόμα να βρεθείτε και μπλεγμένοι με την αστυνομία (οpening hours: 09.00πμ-19.00μμ ανοιχτά όλη την εβδομάδα εκτός Τρίτης).
  4. Sukhbaatar square: η μεγάλη αυτή κεντρική πλατεία του Ulan Bator, είναι αφιερωμένη και φέρει το όνομα του ήρωα της επανάστασης του 1921 ενάντια στους Κινέζους, του Damdin Sukhbaatar • more infos
  5. Natural History Μuseum: στα εκθέματά του περιλαμβάνονται σκελετοί δεινοσαύρων, καθώς και απολιθωμένα αυγά τους που έχουν βρεθεί στη Μογγολία (οpening hours: Summer (May-Sept) 10.00πμ-16.30μμ & Winter (Tετάρτη-Κυριακή) 10.00πμ-16.30μμ (Δευτέρα & Τρίτη κλειστά).
  6. Mongolian National Museum (opening hours: Summer 10.00πμ-18.00μμ & Winter 10.00πμ-17.00μμ).

* Restaurants (αρχίστε με το Taliin Mongol Restaurant)

Day 3-4

Ξεκινήστε αρκετά πρωί με το όχημα (και τον οδηγό του), που θα έχετε ήδη νοικιάσει πριν από το ταξίδι σας στη Μογγολία, και αρχίστε τήν εξερεύνηση • Μοngolia Car Rentals day target point: το θρυλικό Karakorum (ή αλλιώς Kharkhorin ή ακόμα και Harhorin – υψόμετρο 1450m). Πρόκειται για την αρχαία πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του Genghis Khan. Την ίδρυσε ο ίδιος αλλά το χτίσιμό της ολοκληρώθηκε απ’ τον γιό του τον Abtai Sain Khan. Παρέμεινε σαν πρωτεύουσα της Μογγολίας για τα επόμενα μόνο 40 χρόνια, καθώς ο Kublai Khan την μετέφερε κατόπιν στο Πεκίνο. Στο Karakorum θα δείτε και το πρώτο βουδιστικό μοναστήρι της Μογγολίας, το περίφημο Erdenezuu monastery. Χτίστηκε το 1585, ενώ το τείχος (μήκους 400m η κάθε πλευρά του) γύρω απ’ το μοναστήρι, έχει 108 εντυπωσιακές στούπες. Τη δεκαετία του 1930, καταστράφηκε από το Σταλινικό καθεστώς και μόνο το 1990 επαναλειτούργησε, αφού έγιναν τα απαραίτητα έργα για την αποκατάστασή του. Σήμερα εξακολουθεί ακόμα, να κρατάει ένα μεγάλο μέρος από την παλιά του αίγλη • Διανυκτερεύστε σε ένα από τα τέσσερα παραδοσιακά Ger campsites της περιοχής (επαρχία Uvurkhangai) που υπάρχουν εκεί. Κάντε μόνοι σας το booking online, ή μέσω ενός tour operator • Αnar Ger Camp • Μείνετε δύο ημέρες στο Karakorum, στη διάρκεια των οποίων μπορείτε να επισκεφτείτε και το κοντινό (θα το βρείτε 25km νοτιοανατολικά του Karakorum) αρχαίο βουδιστικό μοναστήρι Shankh.

* driving direction map (συμπληρώστε τα ονόματα των δύο πόλεων και θα δείτε στον χάρτη την διαδρομή σας). Η απόσταση του Karakorum από το Ulan Bator είναι 407km. O δρόμος αυτός είναι ασφαλτοστρωμένος, αλλά η διάρκεια της διαδρομής είναι πάνω από 7 ώρες.

Day 5

Επιστρέψτε στο Ulan Bator το μεσημέρι και διανυκτερεύστε ξανά εδώ, αφού ο επόμενος στόχος η αφιλόξενη έρημος Gobi και η τοποθεσία που θα πάτε, απέχει από το Karakorum πολλές ώρες (θα χρειαζόσασταν κοντά στις 20ώρες). Το απόγευμα όμως αυτής της ημέρας, παρακολουθήστε μια παράσταση με παραδοσιακά Μογγολικά τραγούδια Khomei. Πρόκειται για μια τεχνική τραγουδιού, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του πολιτισμού της Μογγολίας, παράθυρο στη φιλοσοφία και αξίες του λαού της. Δείτε την παράσταση (the Tumen Ekh song & dance ensemble) στο Nairamdal Park Central , όπου βρίσκεται το Ulaanbaatar State Youth & Children’s Theatre (opening hours: 18.00μμ Μάη-Οκτώβρη).

Day 6

Target point: Gobi Desert Attractions Map Gobi Desert Map World Desert Map

Επιτέλους θα πατήσετε την έρημο Gobi. Ξεκινήστε πάρα πολύ νωρίς από το Ulan Bator με κατεύθυνση το Dalanzadgad όπου και θα διανυκτερεύσετε πριν μπείτε για τα καλά μέσα στην έρημο. Θα χρειαστούν περίπου 13ώρες μέχρι να φτάσετε στο Dalanzadgad (η απόσταση είναι 630km και ο δρόμος χωμάτινος) • driving direction map (συμπληρώστε τα ονόματα των δύο πόλεων και θα δείτε στον χάρτη την διαδρομή σας). Dalanzadgad weather forecast

* Διανυκτερεύστε στο Khan Uul hotel του Dalanzadgad • map (more)

Day 7-8-9

Κατευθυνθείτε προς το Khongor Ger Camp μέσα στην έρημο Gobi (230km από το Dalanzadgad), όπου και θα διανυκτερεύσετε τις επόμενες 2 νύχτες • δείτε στο Geoplaner δορυφορικά το Khongor Ger Camp, συμπληρώνοντας στη θέση Latitude: 43.77492 και στη θέση Longitude: 102.33845.

  • Τι να δείτε ( το Khongor Ger Camp οργανώνει διάφορες εξορμήσεις αλλά μπορείτε να ζητήσετε και ένα δικό σας πρόγραμμα).
  1. Φεύγοντας από το Dalanzadgad και με κατεύθυνση το Camp, θα βρείτε στα 45km περίπου το φαράγγι του Yolin Am απ ‘οπου περνά ένας μικρός ποταμός. Το πολύ ενδιαφέρον εκτός του τοπίου φυσικά, είναι πως υπάρχει μέσα στο φαράγγι ένα μεγάλο στρώμα πάγου αρκετού πάχους και μεγάλου μήκους, που δεν λειώνει ούτε το καλοκαίρι • more /διανυκτέρευση στο camp.
  2. Την επόμενη ημέρα κατευθυνθείτε προς τους Khongorin Els Sand Dunes διανύοντας μια απόσταση περίπου 180km (μια εξόρμηση φυσικά που θα την κάνετε με οργάνωση του Camp) • more /διανυκτέρευση στο camp.
  3. Φεύγοντας από το camp με σκοπό να επιστρέψετε στο Dalanzadgad, προηγουμένως θα εξερευνήσετε (μέσω και πάλι του Khongor Ger camp) την περίφημη τοποθεσία Bayanzag (120km από το camp) όπου έχουν βρεθεί αυγά και σκελετοί δεινοσαύρων /διανυκτέρευση στο Dalanzadgad (Khan Uul Hotel).

* The Mongolian death worm (it’s real?)

Day 10

Επιστροφή στο Ulan Bator, όπου το πιθανότερο είναι πως θα φτάσετε πολύ αργά (θυμηθείτε πως χρειάζονται περίπου 13ώρες). Επομένως θα χρειαστείτε μια ακόμη διανυκτέρευση για να αναχωρήσετε για την Ευρώπη την επόμενη ημέρα (να θυμάστε πως στο αεροδρόμιο θα πρέπει να πληρώσετε έναν μικρό φόρο αναχώρησης, σε νόμισμα Μογγολίας).[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”Φωτογραφίες” tab_id=”1458749839065-29981e54-7b61″][vc_row_inner][vc_column_inner][vc_single_image image=”25037″ css_animation=”appear” img_size=”full”][/vc_column_inner][/vc_row_inner][/vc_tta_section][/vc_tta_tabs][/vc_column][/vc_row]