Algeria

Η Freya Stark (1893-1993) ήταν Αγγλίδα εξερευνήτρια, συγγραφέας και πολιτικός παράγοντας που κατέγραψε τα παγκόσμια γεγονότα επηρεάζοντας σε κάποιες ακόμα και πολιτικές καταστάσεις, ιδίως στην Εγγύς Ανατολή, καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Η Stark ήταν ένας reporter της εποχής της και έγινε διάσημη με τα βιβλία της που περιέγραφαν τα ταξίδια που έκανε.

Μια από τις βιογράφους της Stark, η Jane Fletcher Geniesse, γράφει: “Η Freya δεν έχασε ποτέ την αίσθηση ότι η γη και τα πάντα πάνω της ήταν θαυμάσια”. Σαν παιδί είχε τραυματικά χρόνια και το διάβασμα έγινε για εκείνη διέξοδος και παρηγοριά. Οι ιστορίες για μακρινά μέρη και περιπέτειες, την ενθουσίαζαν και ορκίστηκε να επισκεφθεί μια μέρα τα μέρη για τα οποία διάβαζε.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της επιδίωξε αυτό που η ίδια αποκαλούσε “έκσταση της ανακάλυψης”, ανυπομονώντας πάντα για την επόμενη περιπέτεια σε κάποιο νέο μέρος με νέους ανθρώπους που θα συναντούσε. Συχνά ήταν η πρώτη Δυτική που επισκεπτόταν ένα μέρος της Εγγύς Ανατολής και η πρώτη που έκανε ακριβείς αναφορές για τους ανθρώπους και τα έθιμά τους. Ξεκίνησε να ταξιδεύει το 1912 και εξακολουθούσε να κάνει ταξίδια στα 80 της χρόνια. Η επιρροή της σε άλλους ταξιδιώτες και συγγραφείς, ιδίως γυναίκες, ήταν βαθιά και συνεχίζει να είναι μέχρι σήμερα.

Η Freya Stark γεννήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 1893 στο Παρίσι, όπου ζούσαν οι Άγγλοι μποέμ γονείς της, ο Robert και η Flora, ενώ σπούδαζαν ζωγραφική. Είχε μια μικρότερη αδελφή, τη Vera, και τα δύο παιδιά πέρασαν τα πρώτα τους χρόνια μετακινούμενα σύμφωνα με τις ιδιοτροπίες των γονιών τους. Έζησε στο Devon της Αγγλίας, σε ένα σπίτι που έχτισε ο πατέρας της (ο οποίος μπορεί να μην ήταν και ο βιολογικός της γονέας), όπου πήγαινε να κοιμηθεί σε ένα κρεβάτι που η μητέρα της είχε ζωγραφίσει με εικόνες ψηλών ιστιοφόρων, αλλά πέρασε μεγάλο μέρος της παιδικής της ηλικίας μεταξύ Αγγλίας και Ιταλίας. Οι γονείς της είχαν έναν δυστυχισμένο γάμο, ο οποίος έληξε όταν η Flora το έσκασε το 1903 με τον νεαρό Ιταλό κόμη Mario di Roascio και πήρε μαζί της τα κορίτσια. Μεγάλωσε στο Dronero της Ιταλίας, όπου η μητέρα της και ο σύντροφος της διατηρούσαν ένα εργοστάσιο χαλιών. Στην πόλη υπήρχαν ελάχιστα πράγματα να κάνει κανείς, και τα κορίτσια έλαβαν μόνο την πιο υποτυπώδη εκπαίδευση από τις καλόγριες που ζούσαν κοντά. Η Freya ασχολήθηκε νωρίς με το διάβασμα, και όταν ήταν εννέα ετών, της δόθηκε μια μετάφραση των Χιλίων και μίας νύχτας, η οποία τη γοήτευσε αμέσως και έστρεψε τις σκέψεις της στην Αραβία και σε όλα τα μαγικά μέρη που φαινόταν να προσφέρει. Λίγο πριν από τα 13α γενέθλιά της, ενώ επισκεπτόταν το εργοστάσιο της μητέρας της, τα μαλλιά της πιάστηκαν σε μια μηχανή, η οποία της έσκισε το κρανίο και της ξερίζωσε το δεξί της αυτί. Χρειάστηκε να υπομείνει επώδυνες μεταμοσχεύσεις δέρματος για να αποκαταστήσει το πρόσωπο και το τριχωτό της κεφαλής της και πάντα θεωρούσε τον εαυτό της παραμορφωμένο στη συνέχεια. Βρήκε παρηγοριά στα βιβλία και στους κόσμους που της άνοιγαν και ονειρευόταν να αφήσει πίσω της το Dronero, αλλά δεν είχε πόρους για ταξίδια.

Ωστόσο, τα ταξίδια ήταν στο αίμα της και αργότερα έγραψε πως “Υπάρχει μια κάποια τρέλα που σε κυριεύει στη θέα και μόνο ενός καλού χάρτη”, αλλά δεν είχε τα μέσα ούτε για ένα σύντομο ταξίδι, πόσο μάλλον για τις μεγάλες περιπέτειες που ονειρευόταν. Το 1912 οι γονείς της, της επέτρεψαν να φύγει από την Ιταλία για να φοιτήσει σε κολέγιο στο Λονδίνο, όπου επικεντρώθηκε στις σπουδές της στις γλώσσες (τελικά θα μιλούσε άπταιστα αγγλικά, ιταλικά, γαλλικά, αραβικά και περσικά). Όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος το 1914, επέστρεψε στην πατρίδα της και υπηρέτησε με το VAD (Voluntary Aid Detachment) ως νοσοκόμα στο ιταλικό μέτωπο φροντίζοντας τους τραυματίες.

Μετά τον πόλεμο, άρχισε να κάνει σχέδια για να ταξιδέψει στην Ανατολή. Ήξερε όμως ότι έπρεπε να μάθει αραβικά για να γνωρίσει πλήρως τον πολιτισμό. Ο μόνος άνθρωπος που μπορούσε να της διδάξει τη γλώσσα ζούσε πολλά χιλιόμετρα μακριά, αλλά αυτό δεν αποτελούσε εμπόδιο- δύο φορές την εβδομάδα η Stark περπατούσε μια ώρα μέχρι το τρένο, το οποίο τη μετέφερε στο San Remo, και στη συνέχεια περπατούσε άλλα δύο χιλιόμετρα μέχρι το σπίτι του δασκάλου της. Σε λίγο καιρό, διάβαζε το Κοράνι στα αραβικά.
Της είχε δοθεί ένα χρηματικό ποσό από τον πατέρα της, το οποίο είχε μετατρέψει σε κέρδος μέσω προσεκτικών επενδύσεων που απέφεραν περίπου 300 λίρες το χρόνο. Παρά τη συμβουλή του τραπεζίτη της, επένδυσε σχεδόν όλα όσα είχε σε μια επιχείρηση που τόσο ο πατέρας της όσο και ο τραπεζίτης θεωρούσαν πολύ ριψοκίνδυνη, τον Καναδικό Σιδηρόδρομο Grand Trunk. Το ένστικτο της Stark ωστόσο απέδωσε, καθώς οι αποδόσεις από την επένδυσή της ήταν αρκετά σημαντικές και της επέτρεψαν τελικά να ταξιδέψει. Ο τραπεζίτης εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από την αυτοπεποίθησή της, όπως της είπε αργότερα, που όλο το προσωπικό επένδυσε ακολουθώντας το παράδειγμά της και αυτό τους απέφερε ικανοποιητικές αποδόσεις.

Με μια περίεργη τροπή των γεγονότων, την οποία οι φίλοι και οι γνωστοί βρήκαν σκανδαλώδη, η αδελφή της Vera κατέληξε να παντρευτεί τον κόμη di Roascio, ο οποίος ήταν ο εραστής της μητέρας τους. Όταν η Vera και ο κόμης παντρεύτηκαν, η Flora αρνήθηκε να εγκαταλείψει την κατοικία και διατήρησε τη θέση της ως επικεφαλής του σπιτιού, υποβιβάζοντας τη Vera σε ένα είδος υπηρέτριας στο ίδιο της το σπίτι. Η Vera πέθανε από αποβολή το 1926 και η Freya, φοβούμενη ότι η μητέρα της θα την παγίδευε με κάποιον τρόπο στην ίδια φυλακή στην οποία είχε πεθάνει η αδελφή της, έκλεισε πλοίο για τον Λίβανο και άφησε πίσω της την Ιταλία το 1927. Θα επέστρεφε στην Ιταλία αργότερα για να φροντίζει τη μητέρα της και την ανιψιά της, αλλά ήταν επιτέλους ελεύθερη να ταξιδεύει όπως επιθυμούσε.

Βρήκε τους κατοίκους της Βηρυτού θερμούς και φιλόξενους, υποστηρίζοντας ότι αυτό οφείλεται πιθανότατα στο γεγονός ότι είχε έρθει “ούτε για να τους βελτιώσει ούτε για να τους ληστέψει”. Το μόνο που την ενδιέφερε ήταν να συνεχίσει τις σπουδές της στα αραβικά και να ταξιδέψει για χάρη του ταξιδιού. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της, ήταν επιρρεπής στις ασθένειες και έφτασε στην πόλη με κακή υγεία. Ωστόσο, βελτιώθηκε γρήγορα στο ζεστό κλίμα και άρχισε να εξερευνά την περιοχή, μόλις ήταν σε θέση να ταξιδέψει μέσω του Λιβάνου στη Συρία. Η Συρία εκείνη την εποχή βρισκόταν υπό τον έλεγχο των Γάλλων, οι οποίοι κατέστειλαν βάναυσα τους ντόπιους Δρούζους και περιόρισαν αυστηρά τα ταξίδια. Η Stark αρνήθηκε να ελέγχεται από αυθαίρετους νόμους που θέσπισε μια παράνομη κατοχική δύναμη και προσέλαβε έναν Δρούζο για οδηγό, ώστε να οδηγήσει την ίδια και τη φίλη της Venetia Buddicom από τη Δαμασκό, στην εξερεύνηση της περιοχής.

Γρήγορα συνελήφθησαν από τους Γάλλους και κρατήθηκαν για τρεις ημέρες, αλλά, με το χαρακτηριστικό της πνεύμα και το χάρισμά της, η Stark γοήτευσε τους Γάλλους στρατιώτες τόσο απόλυτα, στα άπταιστα γαλλικά της, ώστε οι δύο γυναίκες, και σε μικρότερο βαθμό, ο οδηγός τους, αντιμετωπίστηκαν περισσότερο ως φιλοξενούμενοι του στρατοπέδου παρά ως κρατούμενοι. Το γεγονός ότι κρατούνταν από τους Γάλλους την έκανε ακόμη πιο ευπρόσδεκτη στους Δρούζους που συνάντησε αργότερα, και μπόρεσε να αποκτήσει γνώσεις για τους ανθρώπους και τον πολιτισμό τους, οι οποίες θα ήταν δύσκολες ή αδύνατες διαφορετικά. Σε αυτή την περίπτωση, όπως και σε πολλές άλλες, η Stark κατάφερε να μετατρέψει ένα δυσάρεστο γεγονός προς όφελός της και να κάνει φίλους τους πιθανούς αντιπάλους της.

Το πρώτο της άρθρο δημοσιεύτηκε το 1928 (με το όνομα Tharaya, που στα αραβικά σημαίνει “Αυτή που φωτίζει τον κόσμο”) και το πρώτο της βιβλίο, το Baghdad Sketches, το 1933, το οποίο ήταν μια περιγραφή των εξερευνήσεών της στο Ιράκ. Το δεύτερο βιβλίο της, The Valleys of the Assassins and Other Persian Tales (1934), αφορούσε τις εμπειρίες της στο Ιράν το 1929 και, κυρίως, στα απομακρυσμένα βουνά Elburz, όπου επισκέφθηκε το κάστρο της λατρείας των Assassins (θρησκευτικό τάγμα Νιζαριτών Ισμαηλιτών).

Για να φτάσει στα βουνά είχε μόνο κάποιους πρόχειρους χάρτες που της παρείχε ο φίλος της λοχαγός Holt (ο άνθρωπος που είχε αντικαταστήσει την Gertrude Bell ως Γραμματέας Ανατολικών Υποθέσεων της Βρετανίας), τον οποίο είχε γνωρίσει νωρίτερα μέσω κοινών γνωστών. Μαζί με αυτούς τους πρόχειρους χάρτες, είχε επίσης τη βοήθεια δύο οδηγών, οι οποίοι δεν είχαν ιδέα πού βρισκόταν ο Βράχος του Alamut, το κάστρο Assassins, καθώς κανείς δεν είχε ποτέ λόγο να τον επισκεφθεί.

Η Stark αδιαφόρησε. Γι’ αυτήν, το να φτάσει στο κάστρο δεν ήταν τόσο σημαντικό όσο η περιπέτεια της διαδρομής. Πέρασε μέσα από ορμητικούς χειμάρρους, πέρασε μέσα από χωράφια πυκνά με αγριολούλουδα, κοιμήθηκε σε μια λεπτή σκηνή κάτω από κουνουπιέρες με τους οδηγούς της εκατέρωθεν και ανέβηκε μέχρι τα 3.124 μέτρα για να δει όλη την έκταση της οροσειράς.

Αναγνώρισε αμέσως ότι οι επίσημοι χάρτες ήταν λανθασμένοι, στο βαθμό που η οροσειρά στον χάρτη βρισκόταν στη λάθος πλευρά της κοιλάδας, και τους διόρθωσε αμέσως. Όταν επέστρεψε από τα ταξίδια της με τους αναθεωρημένους χάρτες, ο λοχαγός Holt και οι συνάδελφοί του την επαίνεσαν για την γενναιότητά της και τελικά θα της απονεμήθηκε χρυσό μετάλλιο από τη Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία για τη συμβολή της στην εξερεύνηση.

Καθ’ όλη τη δεκαετία του 1930, η Stark συνέχισε να ταξιδεύει, να γράφει και να δημοσιεύει. Τα έργα της ήταν εξαιρετικά δημοφιλή και μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες. Ταξίδεψε στο Luristan (επαρχία του Iran), φωτογραφίζοντας και συνομιλώντας με τους Lurs, έναν πολιτισμό σχεδόν άγνωστο στον έξω κόσμο εκείνη την εποχή. Άκουσε από κάποιους εξ αυτών για έναν μεγάλο θησαυρό από χρυσό, αγάλματα και σπάνιους πολύτιμους λίθους, που ήταν κρυμμένος σε μια σπηλιά έξω από την πόλη Nihavend και ξεκίνησε να τον βρει με έναν οδηγό, ο οποίος, όπως και οι προηγούμενοι οδηγοί της, δεν είχε καμία γνώση της σπηλιάς ή του τρόπου εύρεσης.

Αποχωρίστηκε από τον οδηγό της για να ψάξει μόνη της, αλλά την έστειλε πίσω η τοπική αστυνομία. Κυνηγώντας αυτό που αποκάλεσε “ένα υπέροχο κενό στον χάρτη” ταξίδεψε στο Masanderan στην Κασπία Θάλασσα για να συμπληρώσει το κενό αυτό μόνη της. Στη διαδρομή προσβλήθηκε από δυσεντερία και ελονοσία και θα πέθαινε αν δεν την βοηθούσε μια ντόπια γυναίκα που ήταν θεραπεύτρια.

Μόλις στάθηκε στα πόδια της, ξεκίνησε για τη Shabwa στην Υεμένη, ένα αρχαίο εμπορικό κέντρο και μια όαση που είναι γνωστή για το λιβάνι. Σε αντίθεση με την προηγούμενη αποστολή της στην Alamut, κανένας Ευρωπαίος δεν είχε επισκεφθεί ποτέ τη Shabwa. Αυτή τη φορά ταξίδεψε με δύο γυναίκες αρχαιολόγους και έφτασε στην πόλη Shibam, “την αρχαιότερη πόλη με ουρανοξύστες στον κόσμο”, προτού η μία μετά την άλλη αρρωστήσουν από πυρετό. Η Stark είχε προσβληθεί από ιλαρά λίγο πριν φύγει και κατόπιν αρρώστησε σοβαρά. Χρειάστηκε να μεταφερθεί αεροπορικώς στις νοσοκομειακές εγκαταστάσεις του Aden από τη RAF, γεγονός που έγινε γρήγορα είδηση της ημέρας, όταν τα μέσα ενημέρωσης έμαθαν ότι η διάσημη εξερευνήτρια και συγγραφέας Freya Stark είχε μόλις και μετά βίας ξεγελάσει τον θάνατο.

Τα βιβλία της ήταν τόσο δημοφιλή, όχι μόνο λόγω του εξωτικού τους θέματος αλλά και λόγω της μοναδικής αφήγησής της. Η αφήγηση των έργων της Stark είναι ζωντανή από εμπειρίες και θαύματα καθώς αφηγείται τα ταξίδια της σε αρχαίους τόπους και φυσικά θαύματα, αλλά, όπως πολλοί από τους καλύτερους ταξιδιωτικούς συγγραφείς, το μεγαλύτερο χάρισμά της είναι να περιγράφει τις πιο συνηθισμένες στιγμές στα ταξίδια της, όπως μια βραδινή συζήτηση γύρω από τη φωτιά, τη στιγμή που ένας άνδρας ήρθε σε αυτήν ζητώντας της φάρμακα για την άρρωστη γυναίκα του, τη μυρωδιά της δροσερής πρωινής αύρας πριν ξεκινήσει μια μέρα πεζοπορίας στην έρημο ή μια στιγμή σιωπής μόνη της, ατενίζοντας ένα τοπίο με λουλούδια, λόφους και ρυάκια στα μακρινά βουνά.

Εκτός από αυτού του είδους τους προβληματισμούς και τα σκίτσα της καθημερινής ζωής και των ανθρώπων που συναντούσε, η Stark καταδίκαζε συστηματικά τη δυτική ανάμειξη στην πολιτική κατάσταση της περιοχής. Ο σχολιασμός της για τις δυτικές παρεμβάσεις, γινόταν μέσα από περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων για τους Γάλλους, οι οποίοι εκμεταλλεύονταν για δικό τους όφελος την εργασία των Δρούζων.

Όταν άρχισε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Stark προσφέρθηκε εθελοντικά στο βρετανικό τμήμα προπαγάνδας Μέσης Ανατολής του Υπουργείου Πληροφοριών, και γλίστρησε στην Υεμένη, με μια μηχανή προβολής και μερικά κουτιά φιλμ. Σκοπός της ήταν να αποτρέψει το να συνταχθεί η Υεμένη με τους ναζιστές και καθώς, ως γυναίκα, είχε ελεύθερη πρόσβαση στα χαρέμια των ηγεμόνων, σκέφτηκε ότι προβάλλοντας τις προπαγανδιστικές ταινίες της στις κυρίες της αυλής, θα μπορούσε να επηρεάσει τους άνδρες που είχαν τον έλεγχο.

Το σχέδιό της λειτούργησε και η Υεμένη παρέμεινε ουδέτερη, στερώντας από τους Ναζί ένα στρατηγικό έδαφος από το οποίο ήλπιζαν να εξαπολύσουν επιθέσεις. Στη συνέχεια δημιούργησε την Αδελφότητα της Ελευθερίας, ένα δίκτυο ενωμένων Βρετανών και Αράβων υπηκόων, που διέδιδαν τα ιδανικά της προσωπικής ελευθερίας και της ισότητας, ο αριθμός των οποίων έφτασε τα 40.000 μέλη.

Η Αδελφότητα της Ελευθερίας θεωρείται γενικά ότι συνέβαλε καθοριστικά στην εδραίωση της αφοσίωσης των Αιγυπτίων και των Αράβων στο συμμαχικό σκοπό. Η Stark ταξίδεψε εκτενώς σε όλη τη Μέση Ανατολή εκείνη την περίοδο στο πλαίσιο της δουλειάς της, και περισσότερες από μία φορές βασίστηκε στην εξυπνάδα της, και στην ανδρική αντίληψη για τις γυναίκες, ώστε να φτάσει εκεί που ήθελε να πάει, ή να ξεφύγει από μπελάδες.

Ένα διάσημο παράδειγμα ήταν αυτό που συνέβη τον Απρίλιο του 1941, όταν η κυβέρνηση του Ιράκ συμμάχησε με τους Ναζί. Η Stark είχε βρεθεί στην Τεχεράνη και επέστρεφε στη βρετανική πρεσβεία στη Βαγδάτη, όταν συνελήφθη στα σύνορα μεταξύ Ιράν και Ιράκ. Οι Βρετανοί πολίτες δεν επιτρεπόταν πλέον να ταξιδεύουν ελεύθερα, της είπαν, και θα κρατούνταν. Στο σπίτι που φυλακίστηκε, οι φρουροί της σκέφτονταν πώς θα την αντιμετώπιζαν καλύτερα και, ακούγοντας τις συζητήσεις τους, έμαθε ότι άλλοι στη θέση της είχαν σταλεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Η Stark επιστράτευσε αμέσως όλη τη γοητεία της και μίλησε γλυκά στον φρουρό για να της φέρει τσάι. Όταν εκείνος της το έφερε, δεν μπόρεσε να αντισταθεί στην πρόσκλησή της να μοιραστεί λίγο μαζί της και να συζητήσουν. Η Stark ζήτησε τη βοήθειά του για ένα σοβαρό πρόβλημα, το οποίο, ως εκλεπτυσμένος άνθρωπος, όπως του είπε, ήξερε ότι θα ήταν σε θέση να εκτιμήσει Ήταν όπως του εξήγησε αδύνατο για εκείνη, ως κυρία, να παραμείνει στην επιτήρησή τους χωρίς μια κατάλληλη καμαριέρα. Ο φρουρός της δεν υποχώρησε αμέσως, αλλά η Stark τον πίεζε επίμονα, κολακεύοντάς τον ότι σαν πολιτισμένος άντρας που ήταν, σίγουρα καταλάβαινε πόσο αδύναμες και ανίκανες ήταν οι γυναίκες, και πως ήταν καθήκον του να λύσει το θέμα της.

Ο φρουρός την άφησε ελεύθερη και κανόνισε το ταξίδι της με τρένο στη Βγαδάτη, ενώ στη συνέχεια φαίνεται να την έπεισε να μπει σε μια άμαξα με άλογο, για να μεταφερθεί στη βρετανική πρεσβεία. Ήταν το τελευταίο άτομο που έγινε δεκτό στην πρεσβεία πριν από την έναρξη της πολιορκίας της Βαγδάτης. Αναλογιζόμενη τις πολλές στιγμές που κατάφερε να πετύχει το σκοπό της σε όλη της τη ζωή παίζοντας το ρόλο της ανήμπορης δεσποινίδας, η Stark έγραψε: “Η μεγάλη και σχεδόν μοναδική παρηγοριά του να είσαι γυναίκα είναι ότι μπορείς πάντα να προσποιείσαι ότι είσαι πιο ηλίθια από ό,τι είσαι και κανείς δεν θα εκπλαγεί”.

Μετά από μια περιοδεία ομιλιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, επέστρεψε στην Ιταλία σε ένα εξοχικό σπίτι στο Asolo, που είχε κληρονομήσει από τον Henry Young, έναν παλιό οικογενειακό φίλο, πολλά χρόνια πριν. Χρησιμοποίησε το ιταλικό εξοχικό της ως βάση για να ξεκινήσει τα ταξίδια της μετά τον πόλεμο. Παντρεύτηκε έναν άνδρα ονόματι Stewart Perowne το 1947, αλλά γρήγορα χώρισαν, καθώς θεωρούσαν ότι ταίριαζαν περισσότερο ως φίλοι παρά ως εραστές.

Το 1951, σε ηλικία 58 ετών, ταξίδεψε στην Ελλάδα, την Τουρκία και τη Συρία. Για τα επόμενα 14 χρόνια έλειπε από το σπίτι της τον περισσότερο χρόνο. Στα εβδομήντα της, ταξίδεψε στην Κίνα και όταν ήταν 76 ετών έκανε μια περιοδεία σε μερικές από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές του Αφγανιστάν. Τη δεκαετία του 1970 εξερεύνησε το Νεπάλ καβάλα σε ένα pony και το 1972 έγινε Δούκισσα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

Ζούσε στο μικρό της εξοχικό στο Asolo, έγραφε τα βιβλία της  και φιλοξενούσε καλεσμένους όποτε δεν ταξίδευε. Το 1984 το Asolo της απένειμε το κλειδί της πόλης. Συνέχισε να γράφει και να δέχεται επισκέπτες για τα επόμενα εννέα χρόνια μέχρι το θάνατό της στις 9 Μαΐου 1993, λίγους μήνες μετά τα 100ά γενέθλιά της.

Σε μια επιστολή προς έναν φίλο της το 1929, η Stark έγραψε: “Μια ζωή είναι ένα παράλογα μικρό επίδομα”, αλλά, όπως με όλα όσα της δόθηκαν, πήρε ό,τι της δόθηκε και το μετέτρεψε προς όφελός της. Ήθελε πολύ να την αγαπούν και να παντρευτεί, αλλά κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να τα έχει όλα, και ότι μια συμβατική ζωή θα σήμαινε να συμβιβαστεί με πολύ λιγότερα από όσα εκείνη ήθελε και γύρευε.

Η Freya Stark έζησε τη ζωή που της δόθηκε “σαν επίδομα” ολοκληρωτικά, και μάλιστα για εκατό ολόκληρα χρόνια. Κέρδισε ακόμη και την αγάπη που επιθυμούσε μέσα από το έργο της, το οποίο άγγιξε τις ζωές τόσων πολλών ανθρώπων σε όλο τον κόσμο και συνεχίζει να το κάνει μέχρι σήμερα.

ISABELLE EBERHARDT, The Nomad Queen of the Sahara

Αν υπάρχει μια λέξη που θα μπορούσε να συνοψίσει τη ζωή της Isabelle Eberhardt, ίσως η μοίρα θα ήταν η καλύτερη. Η νόθα κόρη ενός εξόριστου αριστοκράτη, έζησε τη ζωή της όπως εκείνη έκρινε σκόπιμο, ταξίδεψε πολύ στη βορειοδυτική Αφρική, έγραψε γι’ αυτό, ντύθηκε σαν άντρας, πήρε ανδρικό ψευδώνυμο για να παρακάμψει τον περιορισμό του φύλου της και ασπάστηκε το Ισλάμ για να γίνει αποδεκτή από τον αραβικό πληθυσμό που είχε αγαπήσει. Όλα αυτά, στις αρχές του 20ού αιώνα. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι οι συνθήκες γέννησης της Ιζαμπέλ και η πρώιμη ζωή της, ήταν ένα σημάδι για τα πράγματα που θα ακολουθούσαν. Γεννήθηκε στη Γενεύη το 1877, ήταν νόθα κόρη του Alexandre Trophimowsky και της Nathalie Moerder (το γένος Eberhardt). Ο πατέρας της ήταν πρώην ορθόδοξος ιερέας που έγινε άθεος και αναρχικός, ενώ η μητέρα της ήταν και η ίδια νόθα, γεννημένη από μια Πρώσση και έναν πλούσιο Ρώσο Εβραίο.

Η Ιζαμπέλ έλαβε καλή εκπαίδευση από τον ίδιο τον Τροφιμόφσκι, αλλά οι μηδενιστικές πεποιθήσεις του πατέρα της έκαναν τη ζωή στο σπίτι πολύ χαοτική. Η γοητεία που άσκησε πάνω της η Αλγερία και η έρημος της Σαχάρας, ξεκίνησε νωρίς και το 1894, όταν ξεκίνησε αλληλογραφία με τον Eugène Letord, έναν Γάλλο αξιωματικό που υπηρετούσε στη Σαχάρα και έψαχνε για αλληλογραφία.
Το 1895 δημοσίευσε το πρώτο της διήγημα και ένα δοκίμιο με τίτλο “Όραμα του Μαγκρέμπ” με το όνομα Nicolas Podolinsky. Παρά το γεγονός ότι δεν είχε ποτέ βρεθεί σε αυτό το μέρος του κόσμου, οι κριτικοί αναγνώρισαν το βάθος της διορατικότητας στο έργο της και ένας από τους αναγνώστες της ήρθε στη Γενεύη για να τη δει. Ο Louis David, ένας Αλγερο-Γάλλος φωτογράφος, είχε γοητευτεί από τα γραπτά της και την ενθάρρυνε να μεταβεί στην Αλγερία.

Αυτή ήταν ακριβώς η ώθηση που χρειαζόταν η Ιζαμπέλ και το 1997 εγκατέλειψε την Ελβετία με τη μητέρα της και εγκαταστάθηκαν στο Bône της Αλγερίας με την οικογένεια του Νταβίντ. Πολύ σύντομα, η σχέση τους χάλασε, καθώς οι δύο γυναίκες δεν άντεχαν τη στάση των Ευρωπαίων εποίκων απέναντι στους Άραβες και απομακρύνθηκαν. Μέσα σε λίγους μήνες, η Ιζαμπέλ μιλούσε άπταιστα αραβικά και άρχισε να φοράει ανδρικά ρούχα, καθώς γνώριζε ότι οι Αλγερινές γυναίκες δεν μπορούσαν να βγουν έξω από το σπίτι μόνες τους ή ναμην έχουν καλυμμένα σημεία του σώματός τους. Τόσο η Ιζαμπέλ όσο και η μητέρα της ασπάστηκαν τελικά το Ισλάμ, αλλά λίγους μήνες αργότερα η Ναταλί πέθανε και η Ιζαμπέλ αποφάσισε να μείνει εκεί. Είχε ήδη πάρει το ανδρικό ψευδώνυμο Si Mahmoud Saadi, το οποίο της επέτρεπε να ταξιδεύει πιο ελεύθερα στη Σαχάρα ντυμένη σαν άνδρας. Τα ταξίδια της δεν ήταν μόνο γεωγραφικά αλλά και πνευματικά. Γνώρισε τους Qadiriyya, ένα μυστικό τάγμα σούφι του Ισλάμ και μυήθηκε στην πίστη τους
Λόγω της συναναστροφής με τους Άραβες αλλά και οι αντιαποικιακές της πεποιθήσεις την έφεραν σε δυσμένεια από τις γαλλικές αρχές, και επέστρεψε για ένα διάστημα στη Γενεύη, ξεφεύγοντας από τον έλεγχο και φροντίζοντας τον ετοιμοθάνατο πατέρα της. Μετά από μερικά πηγαινέλα στην Ευρώπη και έναν γάμο με τον Slimane Ehnni, έναν Αλγερινό στρατιώτη, η Isabelle επέστρεψε στη Βόρεια Αφρική. Για πάντα, αυτή τη φορά. Τα επόμενα χρόνια, θα ταξιδέψει εκτενώς στην έρημο, μεταμφιεσμένη, και θα ζήσει μια ζωή σύμφωνα με τους δικούς της όρους. Θα έγραφε το ημερολόγιό της και θα είχε επίσης αποστολές από εφημερίδες, κάνοντας εκτενείς αναφορές για την έρημο και τους λαούς της.

“Για όσους γνωρίζουν την αξία και την εξαιρετική γεύση της μοναχικής ελευθερίας(γιατί μόνο όταν είναι κανείς μόνος του είναι ελεύθερος), η πράξη της αναχώρησης είναι η πιο γενναία και η πιο όμορφη από όλες”.

Τελικά, η ζωή που είχε επιλέξει είχε το τίμημά της. Το 1904 ήταν 27 ετών μόλις, αλλά έδειχνε πολύ μεγαλύτερη. Είχε χάσει τα δόντια της λόγω έλλειψης υγιεινής και έντονου καπνίσματος “kif”, είχε προσβληθεί από ελονοσία και πιθανώς από σύφιλη. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, γλίτωσε και από μια απόπειρα δολοφονίας που παραλίγο να της κοστίσει ένα χέρι. Για την Isabelle, ήταν μάλλον μια μυστική επιχείρηση των Γάλλων που την θεωρούσαν επικίνδυνη ταραχοποιό. Λόγω του πυρετού της, αναζήτησε θεραπεία στο Aïn Séfra, που τότε ήταν στρατιωτική πόλη. Στις 21 Οκτωβρίου 1904, την επομένη της ημέρας που ο σύζυγός της κατάφερε να την ακολουθήσει, μια τρομερή καταιγίδα κατέστρεψε την πόλη και το σπίτι όπου έμενε το ζευγάρι. Το πτώμα της ανακαλύφθηκε ανάμεσα στα ερείπια.

Άφησε πίσω της πολλά γραπτά, που συγκεντρώθηκαν μέσα από τα ερείπια του σπιτιού της και στάλθηκαν στην εφημερίδα στην οποία εργαζόταν.

Isabelle Eberhardt, the Nomad Queen of the Sahara

Ο αριστοκράτης που ντυνόταν σταυρωτά και έγινε νομάδας
Αν υπάρχει μια λέξη που θα μπορούσε να συνοψίσει τη ζωή της Isabelle Eberhardt, αυτή θα ήταν: μοίρα. Η νόθα κόρη ενός εξόριστου αριστοκράτη ζούσε τη ζωή της όπως εκείνη έκρινε σκόπιμο, ταξίδεψε πολύ στο Μαγκρέμπ, έγραψε γι’ αυτό, ντύθηκε μερικές φορές ως άντρας (και πήρε επίσης ανδρικό ψευδώνυμο) για να παρακάμψει τον περιορισμό του φύλου της και ασπάστηκε το Ισλάμ για να γίνει αποδεκτή από τον αραβικό πληθυσμό που είχε αγαπήσει. Όλα αυτά, στις αρχές του 20ού αιώνα. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι οι συνθήκες γέννησης της Ιζαμπέλ και η πρώιμη ζωή της ήταν ένα σημάδι για τα πράγματα που θα ακολουθούσαν. Γεννήθηκε στη Γενεύη το 1877, νόθα κόρη του Alexandre Trophimowsky και της Nathalie Moerder (το γένος Eberhardt). Ο πατέρας της ήταν πρώην ορθόδοξος ιερέας που έγινε άθεος και αναρχικός και η μητέρα της ήταν και η ίδια νόθα, γεννημένη από μια Πρώσση και έναν πλούσιο Ρώσο Εβραίο.

Η Ιζαμπέλ έλαβε καλή εκπαίδευση από τον ίδιο τον Τροφιμόφσκι, αλλά οι μηδενιστικές πεποιθήσεις του πατέρα της έκαναν τη ζωή στο σπίτι πολύ χαοτική. Η γοητεία της για την Αλγερία και το Μαγκρέμπ ξεκίνησε νωρίς και το 1894 ξεκίνησε αλληλογραφία με τον Eugène Letord, έναν Γάλλο αξιωματικό που υπηρετούσε στη Σαχάρα και έψαχνε για αλληλογραφία. Το 1895 δημοσίευσε το πρώτο της διήγημα και ένα δοκίμιο με τίτλο “Όραμα του Μαγκρέμπ” με το όνομα Nicolas Podolinsky. Παρά το γεγονός ότι δεν είχε ποτέ βρεθεί σε αυτό το μέρος του κόσμου, οι κριτικοί αναγνώρισαν το βάθος της διορατικότητας στο έργο της και ένας από τους αναγνώστες της ήρθε στη Γενεύη για να τη δει. Ο Louis David, ένας Αλγερο-Γάλλος φωτογράφος, είχε γοητευτεί από τα γραπτά της και την ενθάρρυνε να μεταβεί στην Αλγερία.

Αυτή ήταν ακριβώς η ώθηση που χρειαζόταν η Ιζαμπέλ και το 1997 εγκατέλειψε την Ελβετία με τη μητέρα της και εγκαταστάθηκαν στο Μπον με την οικογένεια του Νταβίντ. Πολύ σύντομα, η σχέση τους χάλασε, καθώς οι δύο γυναίκες δεν άντεχαν τη στάση των Ευρωπαίων εποίκων απέναντι στους Άραβες και απομακρύνθηκαν. Μέσα σε λίγους μήνες, η Ιζαμπέλ μιλούσε άπταιστα αραβικά και άρχισε να φοράει ανδρικά ρούχα, καθώς γνώριζε ότι οι Αλγερινές γυναίκες δεν μπορούσαν να βγουν μόνες τους ή να είναι γυμνές. Τόσο η Ιζαμπέλ όσο και η μητέρα της ασπάστηκαν τελικά το Ισλάμ, αλλά λίγους μήνες αργότερα η Ναταλί πέθανε και η Ιζαμπέλ αποφάσισε να μείνει. Είχε ήδη πάρει το ανδρικό ψευδώνυμο Si Mahmoud Saadi, το οποίο της επέτρεπε να ταξιδεύει πιο ελεύθερα στη Σαχάρα. Τα ταξίδια της δεν ήταν μόνο γεωγραφικά αλλά και πνευματικά. Γνώρισε τους Qadiriyya, ένα μυστικό τάγμα σούφι του Ισλάμ και μυήθηκε στην πίστη.
Η εγγύτητά της με τους Άραβες και οι αντιαποικιακές της πεποιθήσεις την έφεραν σε υποψία από τις γαλλικές αρχές και επέστρεψε για ένα διάστημα στη Γενεύη, ξεφεύγοντας από τον έλεγχο και φροντίζοντας τον ετοιμοθάνατο πατέρα της. Μετά από μερικά πηγαινέλα στην Ευρώπη και έναν γάμο με τον Slimane Ehnni, έναν Αλγερινό στρατιώτη, η Isabelle επέστρεψε στη Βόρεια Αφρική. Για πάντα, αυτή τη φορά. Τα επόμενα χρόνια, θα ταξιδέψει εκτενώς στην έρημο, μεταμφιεσμένη, και θα ζήσει μια ζωή σύμφωνα με τους δικούς της όρους. Θα έγραφε στο ημερολόγιό της και θα είχε επίσης αποστολές από εφημερίδες, ειδικά με την Al-Akhbar (Τα Νέα), κάνοντας εκτενείς αναφορές για την έρημο και τους λαούς της.

Για όσους γνωρίζουν την αξία και την εξαιρετική γεύση της μοναχικής ελευθερίας (γιατί μόνο όταν είναι κανείς μόνος του είναι ελεύθερος), η πράξη της αναχώρησης είναι η πιο γενναία και η πιο όμορφη από όλες. For those who know the value of and exquisite taste of solitary freedom (for one is only free when alone), the act of leaving is the bravest and most beautiful of all.

Τελικά, η ζωή που είχε επιλέξει πήρε το τίμημά της. Το 1904 ήταν 27 ετών, αλλά έδειχνε πολύ μεγαλύτερη. Είχε χάσει τα δόντια της λόγω έλλειψης υγιεινής και έντονου καπνίσματος “kif”, είχε προσβληθεί από ελονοσία και πιθανώς σύφιλη. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, γλίτωσε και από μια απόπειρα δολοφονίας που παραλίγο να της κοστίσει το χέρι. Για την Isabelle, ήταν μάλλον μια μυστική επιχείρηση των Γάλλων που την θεωρούσαν επικίνδυνη ταραχοποιό. Λόγω του πυρετού της, αναζήτησε θεραπεία στο Aïn Séfra, που τότε ήταν στρατιωτική πόλη. Στις 21 Οκτωβρίου 1904, την επομένη της ημέρας που ο σύζυγός της κατάφερε να την ακολουθήσει, μια αστραπιαία πλημμύρα κατέστρεψε την πόλη και κατέστρεψε το σπίτι στο οποίο διέμενε το ζευγάρι. Το πτώμα της ανακαλύφθηκε ανάμεσα στα ερείπια.

Άφησε πίσω της πολλά γραπτά, πολλά από αυτά μεταθανάτια, που συγκεντρώθηκαν από τα ερείπια του σπιτιού της και στάλθηκαν στην εφημερίδα στην οποία εργαζόταν. Τα ημερολόγια και τα διηγήματά της αποτελούν μια εικόνα της ζωής, των εθίμων και του πολιτισμού των λαών του Μαγκρέμπ.

Trans Sahara Routes | Sahara Overland (sahara-overland.com)

Sahara Overland | Travel • History • Books • Tours • Morocco Overland (sahara-overland.com)

Όσο και να γυρνάς τη πυξίδα σου φίλε, ετούτη η απέραντη έρημος είναι έτοιμη για να σε καταπιεί! Κι αργότερα τη νύχτα, θα σε ξεράσει στα εκατομμύρια των αστεριών. Είσαι στη Σαχάρα, τη μητέρα των ερήμων της Γης. Αν κλείσεις τα μάτια σου, θ’ ακούσεις τα τραγούδια των καραβανιών να σε ζαλίζουν. Κι όταν καείς από τη δίψα, φίλε, θα δεις κάπου στην ίσαλο γραμμή του ορίζοντα γεννήματα παραίσθησης. Ύστερα, όπου κι αν πας στον κόσμο, να είσαι σίγουρος πως θα επιστρέψεις πάλι εδώ. Γιατί η Σαχάρα, είναι ο μαγνήτης των ψυχών! Εδώ και αιώνες, η διάσχισή της περιοριζόταν σε μια χούφτα διαδρομών, που συνέδεαν την Μεσόγειο με την υποσαχάρια Αφρική. Τα μονοπάτια αυτά τα διαμόρφωσαν τα καραβάνια, που τα χάραζαν ανάλογα με τα πηγάδια που είχαν πόσιμο νερό, σε δύσκολα εδάφη με τρομερές οροσειρές και θάλασσες από άμμο. Μέσα σε όλα αυτά, αν αναλογιστούμε τις ληστείες που γίνονταν από διάφορους νομάδες της ερήμου, όπως και την απαγόρευση διέλευσης κάποιων συνόρων κατά καιρούς λόγω διαφόρων γεγονότων, καταλαβαίνουμε ότι δεν έχουν αλλάξει και τόσο πολύ τα πράγματα μέχρι σήμερα. Παρ’ όλα αυτά όμως, είναι όπως φαίνεται αλήθεια όσα λένε μεταξύ τους τα βράδια οι παγωμένοι αέρηδες. Πως δηλαδή η ανυπότακτη αυτή έρημος, προσμένει με λαχτάρα τον ταξιδιώτη εκείνο που τολμά και θέλει να τη κατακτήσει…

Η πραγματικότητα λοιπόν είναι, πως η Σαχάρα παραμένει μια τεράστια περιοχή όπου η τάξη είναι πολύ δύσκολο να επιβληθεί. Οι κίνδυνοι επομένως για έναν ταξιδιώτη δεν πρέπει ποτέ να υποτιμούνται. Αν κανείς νομίζει κοιτώντας τον χάρτη ότι υπάρχει ένα πλήθος δυνατοτήτων για να εξερευνήσει αυτή την έρημο, το σίγουρο είναι ότι πλανάται πλάνη οικτρά. Σήμερα που γράφεται αυτό το άρθρο στο mypassport.gr, η διαδρομή από το Αλγέρι μέχρι το Guezzam στα σύνορα με το κράτος του Νίγηρα, είναι πλέον επίσημα χαραγμένη. Η κλασσική διαδρομή Tamanghasset – Agadez (route Hoggar ή Ahaggar) είναι προσβάσιμη και από τις δύο πλευρές. Ωστόσο απαιτούνται συνοδοί στο κομμάτι της Αλγερίας λόγω του κινδύνου των απαγωγών, ενώ και η κατάσταση στο Νίγηρα είναι πολύ επικίνδυνη για ληστείες από παράνομους. Από τη δεκαετία του 1990 ώστόσο, λόγω των προβλημάτων της Αλγερίας, η εμπορική αλλά και η τουριστική ροή της Σαχάρας εκτρέπεται δυτικά προς τη πλευρά του Μαρόκου, της Δυτικής Σαχάρας και της Μαυριτανίας (μέσω Nouakhott), έως το Μάλι. Αν και δεν έλειψαν τα προβλήματα ακόμα κι εδώ (υπήρχαν μέχρι ναρκοπέδια), εν τούτοις καθιερώθηκε σαν μια διαδρομή παντός καιρού, για να εξελιχθεί σήμερα ο καλύτερος τρόπος για να περάσεις τη Σαχάρα. Όμως αυτή η παραλιακή διέξοδος του θέματος είναι μια λίγο βαρετή λύση για τους ανήσυχους ταξιδιώτες από πλευράς τοπογραφίας. Όσο για την ασφάλεια βέβαια δεν συμβαίνει το ίδιο, αφού το 2009 απήχθηκαν τρεις Ισπανοί από ένα κινούμενο convoy κοντά στο Nouakhott της Μαυριτανίας και λίγες εβδομάδες αργότερα δύο Ιταλοί απήχθηκαν κοντά στα σύνορα της ίδιας χώρας με το Μάλι. Οι Ισπανοί μάλιστα κρατήθηκαν για εννέα ολόκληρους μήνες. Η διαδρομή μέσα στην Αλγερία νότια της Reganne μέσω του Tanezrouft μέχρι το Bordj Mokhtar, είναι και αυτή κλειστή σήμερα για τους τουρίστες. Το βόρειο δε τμήμα του Μάλι, μετά δηλαδή το Bordj Mokhtar, είναι τρομερά επικίνδυνο. Καλό θα ήταν να αποφύγει κανείς οπωσδήποτε αυτό το κομμάτι, αφού όλοι οι όμηροι καταλήγουν στα χέρια των τρομοκρατών. Η κατάσταση στη Λιβύη δυστυχώς δεν αφήνει περιθώρια αυτή τη στιγμή για ένα τέτοιο εγχείρημα διάσχισης της ερήμου, ενώ από τη πλευρά της Αιγύπτου, η διαδρομή μέσω Σουδάν προς την Ουγκάντα ήταν ανοιχτή μέχρι τον πόλεμο στο Σουδάν. Σήμερα αν και τελείωσε ο πόλεμος εκεί, οι ταξιδιώτες είναι πάρα πολύ επιφυλακτικοί και ακόμα δεν την χρησιμοποιούν. Οποιαδήποτε άλλη διαδρομή πιστεύει κανείς ότι μπορεί να χαράξει στο χάρτη πέραν των προαναφερομένων, ενέχει πολύ περισσότερους κινδύνους για τη ζωή του που ουσιαστικά απαγορεύουν οποιαδήποτε σκέψη προς αυτή τη κατεύθυνση.

• How to arrive

Το mypassport.gr έχει επιλέξει να ασχοληθεί με τη διαδρομή Alger-Tamanrasset-Agadez και να εκτιμήσει το εφικτό και το ανέφικτο. Για το ταξίδι που θα περιγράψουμε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το δικό σας όχημα (4Χ4 ή μοτοσυκλέτα), αλλά υπάρχει η δυνατότητα εναλλακτικά να αναθέσετε όλη την οργάνωση σε ένα τοπικό ταξιδιωτικό γραφείο της Αλγερίας. Αυτό θα σας προμηθεύσει το όχημα (προς το παρόν μόνο 4Χ4 και όχι μοτοσυκλέτα), τα εφόδια, αλλά και τον οδηγό/συνοδό. Έτσι κι αλλιώς σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να έρθετε σε επαφή με ένα ταξιδιωτικό γραφείο για το θέμα της βίζας, αλλά και γιατι επιβάλλεται από τις αρχές της Αλγερίας να υπάρχει μαζί σας ένας συνοδός. Αν σκοπεύετε να πάτε με τη μοτοσυκλέτα σας, τότε ο πράκτορας στην Αλγερία θα σας δώσει συνοδευτικό όχημα με τον οδηγό συνοδό σας. Εάν χρησιμοποιήσετε λοιπόν το δικό σας μέσον, θα πρέπει φυσικά να το μεταφέρετε στην Αλγερία. Τα λιμάνια της Αφρικής που εξυπηρετούν περισσότερο για το σκοπό αυτό τους εξ Ελλάδος ορμώμενους, είναι εκείνα του Αλγερίου και της Τύνιδας. Αν επιλέξετε την Τύνιδα, τότε μπορείτε να πάρετε το ferry (και) από τη Σικελία. Θα χρειαστεί όμως να περάσετε τα σύνορα της Τυνησίας προς την Αλγερία, οπότε θα πρέπει να έχετε τακτοποιημένες όλες τις διατυπώσεις που χρειάζονται γι αυτό το θέμα. Σημειώστε επίσης οτι η απόσταση που χωρίζει τις δύο πόλεις είναι 620km. Στα km αυτά θα πρέπει να προσθέσετε και άλλα 243km της απόστασης Bari-Salerno ή 667km της απόστασης Brindisi-Palermo. Αν επιλέξετε το Αλγέρι έτσι ώστε να κατεβείτε μέσα στην Αλγερία, τότε θα πρέπει να πάρετε το ferry από τη Μασσαλία, δηλαδή θα πρέπει να οδηγήσετε από την Ancona της Ιταλίας 886km (περίπου 9 ώρες). Αρα το φυσιολογικό είναι να ξεκινήσετε από το λιμάνι της Μασσαλίας στη Γαλλία.

• Ferrylines

Αν πραγματοποιήσετε το ταξίδι όχι με δικό σας όχημα αλλά με κάποιο που θα σας παράσχει ένα ταξιδιωτικό γραφείο στην Αλγερία, τότε φυσικά θα πρέπει να φτάσετε στο Αλγέρι αεροπορικώς. Eπιλέξτε λοιπόν ανάμεσα στην Air France και την Alitalia.

Algeria Tour Operator & Travel Agent : Expert Algeria

Στην επιλογή των χαρτών, μπορείτε να δείτε στον μεγάλο χάρτη σημειωμένα με μαύρο ρόμβο τα συνοριακά σημεία όπου επιτρέπεται ελεύθερα η διέλευση των ταξιδιωτών. Υπάρχουν φυσικά και άλλα σημεία διέλευσης, αλλά είτε δεν επιτρέπεται στους μη Αφρικάνους να περάσουν, είτε χρειάζονται πολύ «καλές επαφές» των τουριστών με τις αρχές. Με γκρι ρόμβο είναι σημειωμένα τα συνοριακά σημεία αμφίβολης διέλευσης λόγω διαφόρων θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της τρομοκρατίας. Οι χοντρές μπλε γραμμές σημειώνουν τις τρεις προσβάσιμες διαδρομές έως και το βόρειο Μάλι. Οι κόκκινες γραμμές δείχνουν σύνορα που δεν μπορείτε να περάσετε νόμιμα (κάποιοι που το επιχειρούν συλλαμβάνονται σαν ληστές ή τρομοκράτες). Τέλος οι πράσινες γραμμές σημειώνουν σύνορα που μπορεί κανείς να περάσει αλλά μόνο από τα σημεία ελέγχου των αρχών, αλλιώς και σε αυτή τη περίπτωση κινδυνεύει να συλληφθεί σαν τρομοκράτης ή γενικά παράνομος.

• Embassy – Visa

Πρεσβεία της Αλγερίας στην Αθήνα: Βασιλέως Κωσταντίνου 14 Τηλ: 2107564191 – Η βίζα είναι απαραίτητη και για να εκδοθεί χρειάζεστε:

1. Διαβατήριο σε ισχύ για 3 μήνες τουλάχιστον.
2. 2 φωτογραφίες διαβατηρίου.
3. Μία φωτοτυπία κράτησης δωματίου σε ξενοδοχείο ή αεροπορικό .
4. Ταξιδιωτική ασφάλιση.
5. Δεν είναι απαραίτητη η προσκληση από κάποιον ιδιώτη (ή από τουριστικό πράκτορα της Αλγερίας), αν ταξιδεύετε σαν τουρίστας.
6. Επισυναπτόμενο υπόμνημα για τις δραστηριότητες και το πρόγραμμα που θα ακολουθήσετε.
7. 60 Εuro με την παραλαβή σε 15 περίπου ημέρες.

Πρεσβεία της Ελλάδας στο Αλγέρι: 60 Blv Colonel Bougara 16030 El Biar Algiers Tel: 0021321-921228 & 0021321-923491

• Tel. code: Algiers 0021321, Tamanrasset 00213729

• Weather

Όταν μιλάμε για τη Σαχάρα τα πολλά λόγια ίσως είναι περιττά. Το καλοκαίρι ο ήλιος καίει απίστευτα και η θερμοκρασία κατά μέσο όρο είναι 40° C, ενώ το χειμώνα 13° C. Κάποιες φορές τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ο μέσος όρος μπορεί να ανέβει ακόμη και στους 50° C. Η δε διαφορά της θερμοκρασίας ημέρας με νύχτα, πολλές φορές φτάνει τους 50° C αφού τις νυχτερινές ώρες ο υδράργυρος κατρακυλάει αρκετά, για να φτάσει ακόμα και έως τους -5° C . Η υψηλότερη δε θερμοκρασία που έχει παρατηρηθεί ποτέ είναι στη Λιβύη 58°C. Υπάρχουν όμως και κάποια μέρη που μπορεί μα βρέξει κάποιους μήνες, έστω και αν μιλάμε για 5mm βροχής. Συνεπώς αντιλαμβάνεστε ότι ο χειμώνας ή έστω η άνοιξη και το φθινόπωρο είναι οι πιο καλές εποχές για ένα τέτοιο ταξίδι. Kατωτέρω μπορείτε να ενημερωθείτε για τον καιρό σε 4 πόλεις της διαδρομής Alger – Agadez, αλλά να βρείτε ακόμη και almanac ιστορικών δεδομένων για αυτές.

Ghardaia (Algeria) • In Salah (Algeria) • Tamanrasset (Algeria) • Agadez (Niger) Αυτό το ταξίδι προσφέρεται μονάχα για τους πολύ έμπειρους, αυτούς που είναι εκπαιδευμένοι στα δύσκολα, με ειδικές γνώσεις αλλά και ικανότητες. Απευθύνεται σε αυτούς που έχουν τη διάθεση να αναλάβουν ρίσκα που ενέχουν πολύ μεγάλους κινδύνους. Μόνο εαν ανήκει κάποιος σ’ αυτη τη κατηγορία των ταξιδευτών μπορεί με τη κατάλληλη οργάνωση να φέρει σε πέρας ένα τέτοιο εγχέιρημα. Το mypassport.gr προτείνει τη διαδρομή από Αλγέρι μέσω In Salah και Tamanghasset, έως το Agadez στο κράτος του Νίγηρα. Βέβαια με τη ρευστότητα της κατάστασης στη περιοχή, ανα πάσα στιγμή μπορεί να αναθεωρηθούν όλα τα πλάνα ενός τέτοιου ταξιδιού. Επιπροσθέτως θα μπορούσαμε να πούμε, ότι αν κανείς φτάσει στη Tamanghasset και στη περιοχή του Hoggar πριν τα σύνορα με το Νίγηρα, θα πρέπει να είναι θεωρεί τη προσπάθειά του επιτυχημένη. Κι αυτό γιατί η κατάσταση στα βόρεια του Νίγηρα στα σύνορα με την Αλγερία είναι πολύ δύσκολη, οπότε είναι πολύ πιθανό να μην τα καταφέρει να φτάσει έως το Agadez. Δείτε στο χάρτη όλη τη διαδρομή του ταξιδιού. Ακολουθείστε από το Αλγέρι τη Ν1 (Trans-Sahara Highway), περάστε τη Ghardaia (624km από το Αλγέρι) και συνεχίστε τη Ν1 για El Menia (ή El Goléa). Συνεχίστε στη Ν1 και θα βρείτε το Ain Salah (ή In Salah) 633km από τη Ghardahia. Τέλος συνεχίστε μέχρι τη Tamanghasset (ή Tamanrasset)στα βουνά του Ahaggar (ή Hoggar) 658km από το In Salah και στη περιοχή του οροπέδιου Hoggar ή Ahaggar. Από εκέι και κάτω σε 400km θα βρεθείτε στα σύνορα της Αλγερίας με τον Νίγηρα στο In Guezzam. Το Agadez θα το βρείτε αφού πάρετε τη Ν26 και περάσετε το Arlit, 841km από τα σύνορα του Νίγηρα με την Αλγερία. Πρόκειται για ένα ταξιδιωτικό έπος σχεδόν 2000km έως τη Tamanrasset ή 3000km έως το Agadez. Προτείνετε δε να έχετε προμηθευτεί (εις διπλούν) τον χάρτη 741 ή τουλάχιστον τον 953 της Michelin.Ο μεγαλύτερος κίνδυνος στο να διασχίσει κανείς τη Σαχάρα, είναι να μην πάρει στα σοβαρά το εγχείρημά του. Προτού αρχίσουν οι διάφορες πολιτικές ζυμώσεις και ανακατατάξεις στη περιοχή, πολλοί πέρασαν την έρημο της Σαχάρας χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Στις εισόδους της ερήμου οι αρχές σημείωναν τους ταξιδιώτες και αν δεν έδιναν σημεία ζωής από τον ασύρματο για μερικές ημέρες, τότε άρχιζαν τις έρευνες για τον εντοπισμό τους. Αρκετοί ωστόσο έχασαν και συνεχίζουν να χάνουν τη ζωή τους, επείδή ακριβώς υποτίμησαν τους κινδύνους και δεν σεβάστηκαν την έρημο όσο θα έπρεπε. Γι’ αυτό ποτέ μην επιχειρήσετε αυτό το ταξίδι με επιπολαιότητα, όπως για παράδειγμα μην έχοντας τις απαραίτητες ποσότητες νερού μαζί σας, ή οδηγώντας απερίσκεπτα, γιατί πραγματικά δεν πρόκειται ούτε για παιχνίδι μα ούτε και για κάτι συνηθισμένο. Όποιος δεν έχει κάποια εμπειρία από ταξιδιωτική ταλαιπωρία ίσως θα ήταν καλύτερα να το ξανασκεφτεί πολύ καλά πριν ξεκινήσει. Αν αποφασίσετε όμως να περάσετε τη Σαχάρα και είναι η πρώτη σας φορά, φροντίστε και να μην ταξιδέψετε μόνοι, αλλά και να μπορείτε να βασιστείτε πραγματικά στους συνταξιδιώτες σας. Πρώτα απ’ όλα χρειάζεστε οπωσδήποτε μαζί σας έναν ντόπιο συνοδό, που σε πολλές περιπτώσεις εκτός από χρήσιμος θα σας φανεί οπωσδήποτε αναγκαίος. Θα πρέπει να έχετε στη διάθεση σας τουλάχιστον δύο κατάλληλα εξοπλισμένες μοτοσυκλέτες (να είστε δύο άτομα δηλαδή το λιγότερο) ή δύο οχήματα 4WD. Ο λόγος είναι πως αν καταστραφεί το ένα όχημα ή η μία μοτοσυκλέτα, να μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το άλλο/η. Μην σας φαίνεται αυτό υπερβολικό, γιατί αν τελικά πραγματοποιήσετε αυτό το δύσκολο ταξίδι, θα διαπιστώσετε πόσο εύκολα μπορεί να καταστραφεί οποιοδήποτε όχημα στην έρημο. Να είστε σίγουροι πως θα δείτε πολλά κουφάρια οχημάτων και μοτοσυκλετών, να σκουριάζουν μισοσκεπασμένα από την άμμο. Τα οχήματά σας βεβαίως και εννοείται ότι πρέπει να είναι 4WD (προτιμώνται Toyota Land Cruiser και Land Rover). Φροντίστε πάντα να ενημερώσετε κάποιον για τον προορισμό σας και τον αναμενόμενο περίπου χρόνο άφιξης σας εκεί. Να θυμάστε να μένετε μέσα στον μαρκαρισμένο δρόμο και μην βγαίνετε έξω από τα όριά του αν δεν είναι ανάγκη. Εάν οδηγείτε στην άμμο ξεφουσκώστε λιγάκι τα λάστιχά σας. Θα πρέπει να είστε πάντα σε ετοιμότητα όταν οδηγείτε. Σε πολλά σημεία θα συναντήσετε λακκούβες έως και 40cm. Άλλες φορές θα βρείτε αμμόλοφους εκεί που είναι σημειωμένος ο δρόμος στο χάρτη και κάποιες φορές δεν θα υπάρχει καν δρόμος. Αν σας συμβεί κάποιο ατύχημα ή ακινητοποιηθεί λόγω βλάβης το όχημά σας, μην απομακρυνθείτε αλλά να μείνετε κοντά του μέχρι να σας βρουν. Πολλές μηχανικές βλάβες (όπως διάφορες διαρροές) σχετίζονται άμεσα με την άμμο. Αν δεν έχετε άλλο τρόπο επισκευής, δοκιμάστε ένα μείγμα κοπριάς καμήλας με αλεύρι. Το νερό σας να το βάλετε σε πλαστικά μπιτόνια, ενώ την έξτρα βενζίνη σε μεταλλικά. Αν έχετε μαζί σας αντίδοτα για φίδια και σκορπιούς, θα πρέπει να τα φυλάτε όπως και όλα τα φάρμακα σε κάποιο δροσερό μέρος. Να είστε προετοιμασμένοι για αμμοθύελες και μύγες. Γυαλιά για τον ήλιο, αντιηλιακά, καπέλο, μαντήλι για το στόμα και τη μύτη είναι απαραίτητα. Η άμμος να θυμάστε οτι μπαίνει παντού. Φροντίζετε να συμπληρώνετε το αλάτι που χάνετε με τον ιδρώτα, πίνοντας νερό, χυμούς φρούτων και ηλεκτρολύτες. Μάθετε πού είναι τα φυλάκια των αρχών ασφαλείας της ερήμου επάνω στη διαδρομή σας. Επίσης κάποιος απο εσάς θα πρέπει να γνωρίζει επαρκώς τα θέματα που σχετίζονται με τις βλάβες των οχημάτων που πιθανόν παρουσιαστούν. Πακετάρετε προσεκτικά τα εφόδιά σας ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού. Έχετε μαζί σας τα κατάλληλα ρούχα για την ημέρα αλλά και το βράδυ. Στην έρημο τις νύχτες η θερμοκρασία πέφτει αρκετά. Τέλος θα πρέπει να ελέγξετε από τις επίσημες αρχές της κάθε χώρας που θα περάσετε, κατά πόσο η κατάσταση εκεί εγκυμονεί κινδύνους ακόμα και για την ίδια τη ζωή σας, αφού ο κίνδυνος ληστείας ή απαγωγής παραμένει έως σήμερα πολύ αυξημένος.Σχετικά με τα εφόδια, εκείνο που είναι πρωτεύων είναι βέβαια το ΝΕΡΟ. Μην διανοηθείτε να ξεκινήσετε χωρίς προμήθειες νερού πού μεγαλύτερες απ’ όσο φαντάζεστε πως θα χρειαστείτε (8-10 λίτρα την ημέρα για ένα άτομο είναι μια ασφαλής ποσότητα). Ίσως αναγκαστείτε να μείνετε αρκετό χρόνο στη μέση της ερήμου μέχρι να σας εντοπίσουν αν χρειαστείτε βοήθεια. Να θυμάστε ότι ένας άνθρωπος μπορεί να πάθει αφυδάτωση σε λιγότερο από πέντε ώρες, αν μείνει εκτεθιμένος απ’ ευθείας στον ήλιο της ερήμου. Για το πλύσιμο των διαφόρων σκευών σας είναι καλύτερα να χρησιμοποιήσετε το νερό μιας όασης παρά αυτό από τις προμήθειές σας. Να βρείτε τα βενζινάδικα της διαδρομής σας επάνω στο χάρτη και φροντίστε να έχετε αρκετά μεταλλικά δοχεία γεμάτα με καύσιμα. Υπάρχει πάντα η πιθανότητα, ακόμα κι αν βρειτε βενζινάδικο να του έχουν τελειώσει τα καύσημα. Προμηθευτείτε αρκετές κονσέρβες, γιατί το μαγείρεμα μπορεί να αποδειχτεί ασύμφορη υπόθεση. Σκηνές, sleeping bags, λεπτά στρώματα ύπνου, τα αναγκαία για το καθημερινό φαγητό (πιάτα, πηρούνια κλπ) καθώς και αντικουνουπικά, είναι φυσικά απαραίτητα εφόδια. Καλό θα ήταν επίσης να έχετε σίτες στα παράθυρα του οχήματός σας, σε περίπτωση που κοιμηθείτε σ’ αυτό και θέλετε να τα έχετε ανοιχτά. Φακοί, λάμπες γκαζιού, φωτοβολίδες, αναπτήρες, καπνογόνα, δύο σχοινιά των δέκα μέτρων, δύο πυροσβεστήρες, αλουμινοκουβέρτες, καθρεφτάκια SOS, αλλά και μουσική στο όχημα, είναι απαραίτητα. Πρέπει να έχετε προμήθεια σε λάδι της μηχανής, όπως και όλα τα απαραίτητα εργαλεία και ανταλλακτικά για πιθανή επισκευή της (ρωτήστε τον μηχανικό σας). Έχετε οπωσδήποτε μαζί σας φτυάρια, βίντσι με άγκυρα άμμου (εργάτης) και βέβαια τα ειδικά σκαλοπάτια που θα πατήσουν οι ρόδες αν κολλήσετε στην άμμο. Τα τζάμια σας αλλά και τα φώτα πρέπει να έχουν προστατευτικά για τις πέτρες. Φυσικά πρέπει να έχετε μαζί σας γρύλλο και δύο τουλάχιστον ρόδες για ρεζέρβα με όλα τα υλικά επιδιόρθωσής τους. Χρειάζεστε έξτρα προβολείς στην οροφή του οχήματος, διπλούς χάρτες κατάλληλους (προτείνουμε αυτούς της Michelin), πυξίδα που έχει ρυθμιστεί μέσα στο όχημα, δορυφορικό τηλέφωνο, GPS ρυθμισμένο για ένα τέτοιο ταξίδι και το κυριότερο απ’ όλα πολύ ηθικό και αντοχή για όσα θα συναντήσετε. Τέλος φροντίστε να έχετε περάσει από εξονυχιστικό έλεγχο το όχημά σας και ρωτήστε τον μηχανικό σας για οτιδήποτε μπορεί να σας φανεί χρήσιμο. Αν κάνετε αυτό το ταξίδι με την μοτοσυκλέτα σας, θα χρειαστεί να την εξοπλίσετε κατάλληλα για ένα τέτοιο εγχείρημα, ενώ θα πρέπει να κατανείμετε πολύ καλά και ισοβαρώς, όσα εφόδια είναι αναγκαίο να μεταφέρετε μαζί σας. Τα περισσότερα βέβαια από αυτά, όπως και τα απαραίτητα ανταλλακτικά για πιθανές βλάβες (συνενοηθείτε με τον μηχανικό σας τι χρειάζεται να έχετε μαζί σας), θα τα μεταφέρει για λογαριασμό σας το συνοδευτικό όχημα που θα σας δώσει το ταξιδιωτικό γραφείο της Αλγερίας. Φροντίστε όμως να σας ενημερώσουν από πριν, ποιά ακριβώς εφόδια θα περιλαμβάνονται στις προμήθειες που θα μεταφέρουν για εσάς και την ομάδα σας. Αν κρίνετε πως υπάρχουν ελλείψεις, ζητήστε οπωσδήποτε να συμπεριλάβουν οτιδήποτε θεωρείτε πως είναι αναγκαίο.

Η ασφάλεια κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού, είναι το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα και ο πιο ανασταλτικός παράγοντας για μια τέτοια προσπάθεια. Η κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή της Σαχάρας (και όχι μόνο) είναι πολύ δύσκολη και τρομερά επικίνδυνη. Οι απαγωγές τουριστών δυστυχώς συνεχίζονται με αυξητική τάση. Δεν είναι μόνο οι κάθε λογής παράνομοι, μα περισσότερο οι διάφορες ομάδες ισλαμιστών ή ανταρτών επαναστατικών στρατών, που δρουν ανεξέλεγκτα και σε μεγάλη έκταση. Απαιτείται τρομερή προσοχή, εκγρήγορση, πολύ καλή οργάνωση και ενημέρωση για το θέμα αν αποφασίσει κανείς τελικά να ξεκινήσει το ταξίδι.

Το mypassport.gr σας δίνει το ιστορικό όλων των απαγωγών που έχουν πραγματοποιηθεί από το 2003 μέχρι και σήμερα. Ελπίδα όλων μας είναι γρήγορα να σταματήσει αυτό το κακό που συμβαίνει και με απόλυτη ασφάλεια να μπορέσουμε και πάλι να ταξιδέψουμε στην αγαπημένη μας έρημο.

• 2003 Φεβρουάριος – Μάρτιος. 32 Ευρωπαίοι απήχθησαν στη νότιο Αλγερία. Οι μισοί από αυτούς απελευθερώθηκαν από τον στρατό, ενώ οι υπόλοιποι αφέθηκαν ελέυθεροι στο βόρειο Μάλι τον Αύγουστο του 2003, αφού δόθηκαν 4,6 εκατομμύρια ευρώ για λίτρα. Σκοτώθηκε μία Γερμανίδα
• 2006 Αύγουστος. 2 Ιταλοί απήχθησαν στον βορειοανατολικό Νίγηρα (Bilma Erg) μάλλον από αντάρτες του Τσαντ. Ελευθερώθηκαν στη Λιβύη τον Οκτώβριο του 2006. Άγνωστο αν δόθηκαν λύτρα.
• 2007 Οκτώβριος. Απήχθησαν μέλη Αμερικάνικης αποστολής στο βορειοδυτικό Τσαντ (Tibesti) από αντάρτες. Τους κατηγόρησαν για κατασκοπία. Ελευθερώθηκαν τον Ιούλιο του 2008 χωρίς λύτρα.
• 2008 Μάρτιος. Απήχθησαν 2 Αυστριακοί που οδηγούσαν στην έρημο της Τυνησίας (Grand Erg dunes). Ελευθερώθηκαν για λύτρα τον Νοέμβριο του 2008 στο βορειοανατολικό Μάλι.
• 2008 Σεπτέμβριος. Απήχθησαν στη νοτιοδυτική Αίγυπτο & βόρειο Σουδάν (Uweinat), 11 Ευρωπαίοι και 9 Αιγύπτιοι. Απελευθερώθηκαν όλοι έπειτα από επέμβαση του Αιγυπτιακού στρατού, λίγες ημέρες μετά στο βορειοδυτικό Σουδάν.
• 2008 Δεκέμβριος. Απήχθησαν Καναδοί μέλη αποστολής των Ηνωμένων Εθνών κοντά στα σύνορα του Νίγηρα με το Μάλι. Ελευθερώθηκαν στο βορειοανατολικό Μάλι τον Απρίλιο του 2009, έπειτα από λύτρα 5 εκατομμύρια ευρώ.
• 2009 Ιανουάριος. 2 Ελβετίδες, 1 Γερμανός και ένας Βρετανός, απήχθησαν ενώ μετείχαν σε οργανωμένο ταξιδιωτικό tour, στο ανατολικό Μάλι κοντά στα σύνορα με τον Νίγηρα. Οι 2 γυναίκες απελευθερώθηκαν τον Απρίλιο μαζί με τους προηγούμενους Καναδούς. Ο Βρετανός εκτελέστηκε τον Ιούνιο και ο Γερμανός ελευθερώθηκε μετά από λύτρα τον Ιούλιο.
• 2009 Νοέμβριος. 1 Γάλλος απήχθη έξω ακριβώς από το ξενοδοχείο του στο ανατολικό Μάλι (Menaka). Απελευθερώθηκε το Φεβρουάριο του 2010 μετά από 5 εκατομμύρια ευρώ που έδωσε η Γαλλία.
• 2009 Νοέμβριος. Απήχθησαν στη Μαυριτανία, στον Trans Sahara Highway (Nouadhibou), 3 Ισπανοί μέλη αποστολής βοήθειας. Η Γυναίκα ελευθερώθηκε τον Μάρτιο του 2010 για λόγους υγείας και αφού ασπάστηκε το Ισλάμ. Οι 2 άντρες ελευθερώθηκαν μετά από 8 εκατομμύρια ευρώ λύτρα τον Άυγουστο του 2010.
• 2009 Δεκέμβριος. Απήχθησαν 2 Ιταλοί στα σύνορα της Μαυριτανίας με το Μάλι, μαζί με το όχημα στο οποίο επέβαιναν. Ελευθερώθηκαν μετά από 8 εκατομμύρια ευρώ λύτρα τον Απρίλιο του 2010.
• 2010 Απρίλιος. Ένας 78χρονος Γάλλος απήχθη από αντάρτες στον βορειοδυτικό Νίγηρα (In Abangaret Well) και τον Ιούλιο εκτελέστηκε.
• 2010 Σεπτέμβριος. Απήχθησαν από αντάρτες, 5 Γάλλοι που εργάζονταν σε ορυχείο ουρανίου στο βορειοδυτικό Νίγηρα (Areva). Οι 3 ελευθερώθηκαν τον Φεβρουάριο του 2011.
• 2011 Ιανουάριος. 2 Γάλλοι απήχθησαν από αντάρτες μέσα από ένα εστιατόριο του Νίγηρα (Niamey). Βρέθηκαν σκοτωμένοι 24 ώρες μετά στη Menaka του Μάλι.
• 2011 Φεβρουάριος. Μία Ιταλίδα απήχθη από αντάρτες, 200km νότια της Djanet στην Αλγερία και 100km από τα σύνορα του Νίγηρα. Εικάζεται ότι βρίσκεται στον Νίγηρα ή στο Μάλι. Πρόκειται για τη πρώτη επιτυχημένη απαγωγή τουρίστα στην Αλγερία από το 2003.
• 2011 Noέμβριος. 2 Γάλλοι απήχθησαν από το Hombori του Mali.
• 2011 Noέμβριος. 3 Δυτικοί τουρίστες απήχθησαν από το Timbuktu του Mali.
• 2012 Ιανουάριος. Ένας Γερμανός απήχθη στο Kano της Νιγηρίας.
• 2012 Aπρίλιος. Ένας Ελβετός απήχθη από το Timbuktu του Mali.
• 2012 Νοέμβριος. Ένας Γάλλος απήχθη από το Diema του Mali.
• 2012 Δεκέμβριος. Ένας Γάλλος απήχθη στη Βόρεια Νιγηρία

Μore Kidnapping: διαβάστε για τις απαγωγές που συνέβησαν από τον Δεκέμβρη του 2012 μέχρι σήμερα στο Sahara Overland.

• More Safety info
  

1. Kidnapping reports
2. Algeria News
3. About landmines