Svalbard

Ο Rasmus έπαιξε για λίγο τις σφαίρες στη τσέπη του. Ύστερα ζύγιασε μία στη χούφτα του και γέμισε με σταθερό χέρι το παλιό Μ1. Ποτέ δεν ξέρεις δυστυχώς εαν θα πέσεις πάνω σε μια πεινασμένη αρκούδα! Είπε χαμογελώντας και φόρεσε το κόκκινο σκουφί με τις μάλλινες κοτσίδες, κρύβοντας τ’ αχυρένια μαλλιά του Βίκιγκ που κουβαλούσε μέσα του. Κρέμασε τ’ όπλο στον ώμο και μας έκανε νόημα να τον ακολουθήσουμε. Περάσαμε τον μικρό χείμαρρο που μας έκλεινε το δρόμο, ισορροπώντας πάνω σ’ ένα δοκάρι σχεδόν μέσα στο παγωμένο νερό και πήραμε την ανηφόρα προς τη Sarkofagen. Το μονοπάτι ήταν αρκετά απότομο στην αρχή γεμάτο μεγάλες κοφτερές πέτρες, που σε κάθε μας βήμα γλιστρούσαν προς τα κάτω παρασέρνοντας άλλες μικρότερες. Ο καιρός ήταν παραδόξως αρκετά καλός – γύρω στους 10° πάνω απ’ το μηδέν – κι έτσι 40΄αργότερα, αντικρίζαμε ιδρωμένοι τον παγετώνα που έρεε γαλάζιος πιο κάτω από μας. Η τραβέρσα μας έβγαλε πάνω στη κορυφογραμμή και σίγουρα θα φαινόμασταν από μακριά σαν αδύναμα μυρμήγκια, που έλκονταν δραματικά προς το τέλος του κόσμου. Μετά από λίγο πατήσαμε στο μαλακό γρασίδι της Sarkofagen, με τις μοναχικές οκτοπέταλες δρυάδες να ξεπετάγονται κάπου-κάπου από μέσα του κατάλευκες, υψώνοντας τους κίτρινους στήμονες σαν παντοδύναμες κεραίες που γυρεύουν μυστικά ουράνια μηνύματα. Ήταν ένα στενόμακρο πλάτωμα που γκρεμιζόταν επικίνδυνα στη δυτική του πλευρά, εκεί απ’ όπου έβλεπες κάτω όλο το Longyearbryen, να περιμένει στη θέση του τον ερχομό της μεγάλης χειμωνιάτικης νύχτας. Λίγες κοτρώνες στοιβαγμένες σαν μια μικρή πυραμίδα, μας θύμισαν πως ήμασταν 500 μέτρα πάνω απ’ τη γκρίζα θάλασσα. Βγάλαμε από μια εσοχή το μεταλλικό κουτί και γράψαμε τα ονόματα μας στο βιβλίο που φυλασσότανε μέσα. Ήταν 24 Αυγούστου του 2008. Ήπιαμε από μια κούπα αχνιστό καφέ, μοιραστήκαμε μια πλάκα σοκολάτας και αποθηκεύσαμε σε θυρίδα του εγκεφάλου μας την άκρη της Γης. Γύρω μας, ως όπου έφτανε το μάτι, βλέπαμε μόνο τα χιονισμένα βουνά της Σπιτσβέργης. Τα βορινά εκείνα, αλφαδιασμένα δίχως τις μύτες των κορυφών τους, ήτανε λες και μια υπερφυσική δύναμη τα είχε κόψει σε μια γιγάντια λαιμητόμο. Στο νότο αντίθετα, οι ορεινοί όγκοι σαν πύργοι της κόλασης καρφώναν τα σύννεφα, που έρχονταν γρήγορα κι απειλητικά κατά πάνω μας. Κανένα βλέμμα δεν μπορούσε να τρυπήσει τη ψυχή των Svalbard! Καμία λέξη δεν μπορούσε να γεννηθεί στο αρχιπέλαγος της σιωπής περιγράφοντας την αχνή πλειστόκαινη ανάσα! Αρχίσαμε να κατεβαίνουμε αργά προς τη διχάλα του παγετώνα και προσπερνώντας ένα-δυο μικρούς καταρράκτες, σε λίγο πατήσαμε πάνω του. Κυλήσαμε μαζί ως τα κρυστάλλινα και γεμάτα με διάσπαρτα απολιθώματα ρυάκια φτάνοντας μέχρι τα παραπήγματα των σκυλιών, έξω απ’ τη μικρή πόλη-καταυλισμό. Πλησιάζοντας τα πρώτα μικρά οικήματα ρίξαμε πίσω μια τελευταία ματιά, ενώ ο Rasmus άδειασε το Μ1 και φύλαξε τη σφαίρα για την επόμενη φορά…

Ποιός άραγε δεν θα ήθελε να κατακτήσει τον Βόρειο Πόλο! Ποιός δεν θα ήθελε να νιώσει για λίγο σαν ένας μικρός Αmundsen ή ένας Peary! Ας κάνουμε λοιπόν ένα βήμα προς αυτή τη κατεύθυνση. Θα φτάσουμε μια ανάσα από τον Βόρειο Πόλο, μονάχα 1316 km πριν απ’ αυτόν. Θα ταξιδέψουμε ως το νησί της Σπιτσβέργης, στο παγωμένο αρχιπέλαγος Svalbard στον αρκτικό ωκεανό και στο υπογάστριο του Πόλου. Θα πάμε εκεί που το καλοκαίρι ο ήλιος δεν δύει ποτέ και το σκοτάδι του χειμώνα καταπίνει τα πάντα!

Όσο δύσκολο κι αν σας φαίνεται ίσως, εν τούτοις είναι αρκετά εύκολο να ταξιδέψει κανείς σ’ αυτό το παράξενο και ξεχασμένο (όχι και τόσο) μέρος της Γης. Αφ’ ενός το νησί Spitzbergen (και γενικά τo αρχιπέλαγος των νησιών Svalbard) ανήκει στη Νορβηγία, αφ’ ετέρου με τη συνθήκη του 1920 στο Παρίσι (Svalbard Treaty) είναι μια ελεύθερη οικονομική και αποστρατικοποιημένη ζώνη. Στα έγκατα αυτής της παγωμένης γης, υπάρχει ορυκτός πλούτος και ορυχεία του άνθρακα. Συνεπώς η Νορβηγία υποστηρίζει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την καθημερινή της επικοινωνία με τον αλλόκοτο αυτό κόσμο. Για την ιστορία πρέπει να πούμε ότι και η Ελλάδα έχει υπογράψει τη συνθήκη αυτή μαζί με άλλες 38 χώρες, έχοντας έτσι αποκτήσει ίσα δικαιώματα άσκησης εμπορικών δραστηριοτήτων (κυρίως στην εξόρυξη άνθρακα), πράγμα που δυστυχώς το έχει ξεχάσει. Γενικά το νησί της Σπιτσβέργης (το μεγαλύτερο από τα νησιά του αρχιπελάγους Svalbard) βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο και δεν είναι ίσως τυχαία η επιλογή του, ώστε να κατασκευαστεί εκεί η παγκόσμια κιβωτός σπόρων.

• Πώς θα πάτε

1. Scandinavian airlines SAS (Η πτήση για το Longyearbyen της Σπιτσβέργης, διαρκεί περίπου 4.30 ώρες από το Oslo της Νορβηγίας και με μια μικρή στάση στο Tromsο).
2.  Longyearbyen Airport

Το αεροδρόμιο απέχει από το Longyearbyen περίπου 5km. Σε κάθε άφιξη αερoπλάνου, ένα λεωφορείο περιμένει πάντα απ’ έξω, για να μεταφέρει έναντι μικρού αντιτίμου τους νεοαφιχθέντες στο χωριό. Για την αναχώρηση σας, το λεωφορείο περνάει 2 ώρες πριν και προγραμματισμένα από όλα τα ξενοδοχεία. Υπάρχει συγκεκριμένο ωράριο ανάλογα τη πτήση (ενημερώστε την ρεσεψιόν του ξενοδοχείου για την πτήση σας και θα σας δώσουν όποια πληροφορία χρειάζεστε). Εάν θελήσετε ταξί, θα πρέπει να τηλεφωνήσετε ή να έχετε συνενοηθεί από πριν.

• Transfer

1. Taxi: Maxitaxi
2. by feet (περίπου 1 ώρα)

• Τι θα δείτε στη Σπιτσβέργη – Δραστηριότητες

Πρώτα απ’ όλα για να δείτε… θα πρέπει να πάτε καλοκαίρι! Τότε που ο ήλιος δεν δύει καθόλου όλο το 24ωρο και ο καιρός φυσικά δεν είναι απαγορευτικός. Κάποιοι θα πουν πως δεν υπάρχουν και πολλά πράγματα για να δεί κανείς στη Σπιτσβέργη. Είναι λάθος αυτό άραγε; Είναι έτσι τα πράγματα ή μήπως είναι απλώς ζήτημα φιλοσοφίας; Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για ένα απομακρυσμένο νησί κάπου στον Αρκτικό Ωκεανό, το υπέδαφος του οποίου κρύβει αρκετά μεταλλεία εξόρυξης άνθρακα, ενώ είναι γεμάτο από πολικές αρκούδες. Είναι γεγονός επίσης πως οι πολικές αρκούδες εδώ είναι περισσότερες απ’ τους ανθρώπους. Το 2011 δηλώθηκαν 2.539 άτομα, εκ των οποίων οι περισσότεροι φυσικά είναι Νορβηγοί. Υπάρχουν αρκετοί Ρώσοι, κάποιοι Σουηδοί, Γερμανοί και μονάδες άλλων εθνικοτήτων. Οι αρκούδες όμως υπερτερούν αρκετά των ανθρώπων. Υπολογίζεται ότι ζουν στα Svalbard περίπου 3.000 πολικές αρκούδες. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι φορές που μια πεινασμένη αρκούδα κατεβαίνει ως το Longyearbyen. Αν έρθετε ποτέ λοιπόν εδώ, μην παραξενευτείτε αν δείτε στον δρόμο να κυκλοφορούν ορισμένοι κάτοικοι με ένα όπλο στον ώμο. Ειδικά όσοι πηγαίνουν στο εσωτερικό του νησιού, πρέπει απαραίτητα να οπλοφορούν για την προστασία τους. Μάλιστα στο Longyearbyen νοικιάζουν και όπλα, σε όσους το επιθυμούν όταν πρόκειται να κάνουν ένα trekking, ενώ οι οδηγοί συνοδοί τους έχουν πάντοτε το όπλο τους γεμάτο. Και αν νομίζετε πως όλα αυτά είναι υπερβολικά, τότε καλό είναι να έχετε υπ’ όψιν σας πως το τελευταίο ανθρώπινο θύμα από επίθεση αρκούδας ήταν τον Αύγουστο του 2011

• Ενημερωθείτε για το περιστατικό: Polar Bear Attack on Svalbard
• Polar Bears in Svalbard

Όπως και νάχει όμως, η Σπιτσβέργη είναι ένα απίστευτα όμορφο και απ’ τα πιο άγρια μέρη του πλανήτη. Η θάλασσα μολυβένια, οι παγετώνες γαλάζιοι με δαιδαλώδεις σπηλιές, τους σκοτεινούς χειμώνες το θερμόμετρο συχνά δείχνει -40° C, το σέλας χορεύει πάνω απ’ τις κορυφές των βουνών που νομίζεις ότι κόπηκαν με κάποιο ξυράφι, ενώ τα απολιθώματα που βρίσκεις με λίγη τύχη στους χειμάρρους, σε ταξιδεύουν εκατομμύρια χρόνια πίσω στο παρελθόν. Κι όλα αυτά τα μοναδικά, μαζί με την αίσθηση ότι μια πολική αρκούδα έχει γίνει η σκιά σας, θα τα χορτάσετε κάνοντας ένα μικρό ή μεγαλύτερο trekking. Αν λοιπόν σας μαγνητίζει ο λευκός παγωμένος Βορράς και είστε απ’ αυτούς που τρέφoνται με αδρεναλίνη, τότε τα μακρινά Svalbard ίσως αποδειχθούν για εσάς το απόλυτο ταξίδι.

• Weather

1. Weather forecast & data

Η μέση ετήσια θερμοκρασία στo νησί της Σπιτσβέργης είναι -4° C. Η μέγιστη θερμοκρασία που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα είναι 21.3° C ενώ η χαμηλότερη -46.3° C. Ένα τυπικό φαινόμενο που παρουσιάζεται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είναι η ομίχλη, ενώ οι βροχοπτώσεις είναι πολύ λιγότερες στο Longyearbyen από ότι στο εσωτερικό του νησιού. Ο ήλιος του μεσονυκτίου διαρκεί από 20 Απριλίου έως 23 Αυγούστου, ενώ η πολική νύχτα αρχίζει από 26 Οκτωβρίου μέχρι 15 Φεβρουαρίου. Η καλύτερη εποχή φυσικά για να πάτε είναι το καλοκαίρι.

• Στο Longyearbyen

Περπατήσετε όλο το Longyearbyen. Είναι τόσο μικρό που δεν θα δυσκολευτείτε καθόλου. Εξερευνήστε το πηγαίνοντας ως τη θάλασσα, εκεί που είναι τα καρνάγια και τα φαλαινοθηρικά, κάντε μια βόλτα στην εκκλησία, χαζέψτε τα πολύχρωμα σπίτια με τα χιονοσκούτερ απ’ έξω, αγοράστε ενθύμια και φυσικά φωτογραφίστε ταμπέλες που προειδοποιούν για τις πολικές αρκούδες.

1. UNIS Τhe University Centre in Svalbard
2. Svalbard Museum
3. Airship Spitzbergen Museum
4. Gallery Aino Grib

Πού να διανυκτερεύσετε

1. Hotel Radison Blu Polar • Svalbard Lodge
2. Haugen Pensjonat • Coal Miners’ Cabins
3. Spitzbergen Hotel • Guesthouse 102
4. Find more hotels

Πού να φάτε

1. Restaurant Kroa
2. Restaurant Huset
3. Brasseri Nansen
4. Barentz Pub

• Guides

1. All about Spizbergen

Στη Σπιτσβέργη, υπάρχουν διάφορες πολυήμερες ή ολιγοήμερες και φυσικά μονοήμερες δραστηριότητες που μπορείτε να συμμετάσχετε. Σας περιμένουν Snowmobiles, Dogsledges, Long Skiing tours, Long Hiking, Ice caving, Boat trips, Zodiac tours, Kayak expeditions, Glacier tours καθώς και άλλες δραστηριότητες απλές ή με απαιτήσεις.

• Spitzbergen Tour Agents

1. Poli Arctici
2. Svalbard Wildlife
3. Spitzbergen Travel
4. Polar Charter
5. Jonathan Adventure Sailing
6. Henningsen Guiding
7. Arctic Adventures
8. Arctic Riding
9. Svalbard Villmarkssenter
10. Spitzbergen Experience

H Σπιτσβέργη είναι το μεγαλύτερο νησί του αρχιπελάγους Σβάλμπαρντ. Καλύπτει έκταση 39.044 km2, καθιστώντας την το μεγαλύτερο νησί της Νορβηγίας και το 36ο νησί σε μέγεθος στον κόσμο. Το διοικητικό κέντρο είναι Longyearbyen, ενώ υπάρχουν και ορισμένοι άλλοι μικρότεροι οικισμοί ( Barentsburg, Ny-Ålesund, Sveagruva). Το νησί χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως βάση για τη φαλαινοθηρία τον 17ο και 18ο αιώνα και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε. Η εξόρυξης άνθρακα ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα και δημιουργήθηκαν έτσι πολλές μόνιμες κοινότητες. Η Συνθήκη των Σβάλμπαρντ του 1920 στο Παρίσι, αναγνωρίζει τη Νορβηγική κυριαρχία και καθιερώνει τα νησιά ως ελεύθερη οικονομική και αποστρατικοποιημένη ζώνη. Η Νορβηγική εταιρεία Norske και η Ρωσική Arktikugol παραμείνουν οι μόνες εταιρείες εξόρυξης. Για τις τοπικές μεταφορές χρησιμοποιούνται snowmobiles, αεροσκάφη και πλοία, ενώ το αεροδρόμιο Longyear είναι το κύριο σημείο εισόδου και εξόδου του νησιού. Στο πέρασμα του χρόνου και από τον 17ο αιώνα πάτησαν το πόδι τους στα Svalbard, Ολλανδοί, Σουηδοί, Εγγλέζοι, Δανοί, Ρώσοι και Νορβηγοί φαλαινοθήρες Το αρχιπελάγος εξακολουθεί να αποτελεί πηγή πλούτου για την αλιεία και τη φαλαινοθηρία για πολλές χώρες ακόμα και σήμερα. Από τη Σπιτσβέργη επίσης, ξεκινούσαν κατά το παρελθόν και συνεχίζουν να ξεκινούν για τον Βόρειο Πόλο, πολλοί εξερευνητές της Αρκτικής. Το Longyearbyen διαθέτει ένα νοσοκομείο, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, πανεπιστήμιο, αθλητικό κέντρο με πισίνα, βιβλιοθήκη, πολιτιστικό κέντρο, κινηματογράφο, ξενοδοχεία, μια τράπεζα και διάφορα μουσεία, ενώ η εφημερίδα Svalbardposten δημοσιεύεται σε εβδομαδιαία βάση. (Το Πανεπιστήμιο προσφέρει προπτυχιακά, και μεταπτυχιακά μαθημάτων σε σε διάφορες επιστήμες της Αρκτικής, ιδιαίτερα της βιολογίας, γεωλογίας και γεωφυσικής). Στη Σπιτσβέργη επίσης κατασκευάστηκε πρόσφατα και η παγκόσμια τράπεζα σπόρων, ενώ απαντώνται πολικές αρκούδες (σύμβολο των Svalbard) αρκτικές αλεπούδες, τάρανδοι, φάλαινες, δελφίνια, φώκιες και θαλάσσιοι ελέφαντες.

• Longyearbyen live webcam
• Spitzbergen Borealis livecam
• Svalbard Population Statistics

Τα Svalbard καθώς όπως είπαμε ανήκουν στη Νορβηγία, υπόκεινται στους νόμους της. Έχουν όμως τον δικό τους κυβερνήτη (διορισμένο φυσικά από τη Νορβηγία), ο οποίος ασκεί την διοίκηση και χειρίζεται όλα τα θέματα που αφορούν τους κατοίκους. Στο επίσημο κυβερνητικό website θα βρείτε δίαφορες ενδιαφέρουσες και χρήσιμες πληροφορίες, για όσους πρόκειται να ταξιδέψουν ως εκεί.

• Governor of Svalbard

Εκτός από το Longyearbyen όπου κατοικούν οι περισσότεροι από τους διαμένοντες στα Svalbard, υπάρχουν και κάποιες άλλες μικρότερες κοινότητες ή πολικοί επιστημονικοί σταθμοί, όπως είναι το Barentsburg, το Ny Alesund, το Sveagruva, το Pyramiden, ή το Hornsund.

1. Barentsburg: Είναι η αμέσως μεγαλύτερη κοινότητα μετά το Longyearbyen, με 500 ανθρώπους περίπου διαμένοντες, η πλειονότητα των οποίων είναι Ρώσοι και Ουκρανοί αφού πρόκειται για παλιό Ρώσικο ανθρακωρυχείο. Το Barentsburg ιδρύθηκε σαν πόλη μεταλλωρύχων το από Ολλανδούς το 1920, οι οποίοι το πούλησαν στους Ρώσους το 1932. Σήμερα με τη συνθήκη του 1925, εξακολουθεί να λειτουργεί σαν Ρώσικος επιστημονικός σταθμός, ενώ είναι το βορειότερο σημείο του πλανήτη όπου υπάρχει επίσημη διπλωματική αντιπροσωπεία.

2. Ny Alesund: Πρόκειται για πολύ μικρή κοινότητα 30-35 ανθρώπων και μάλιστα από τις βορειότερες στη Γη. Εδώ (100km από το Longyearbyen) εδράζεται μια επιστημονική βάση καθώς και μια εταιρεία logistics & supply η Kings Bay AS

3. Sveagruva (SVEA): Εδώ βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερα ανθρακωρυχεία της Ευρώπης. Ιδρύθηκε από Σουηδούς το 1917 και δεν έχει μόνιμους διαμένοντες, αλλά οι εργάτες έρχονται καθημερινά ή σε εβδομαδιαία βάση από το Longyearbyen.

4. Pyramiden: Πρόκειται για παλιά Ρώσικη κοινότητα, που κάποτε αριθμούσε μέχρι 1000 άτομα. Υπάρχει και εδώ ένα ορυχείο το οποίο ίδρυσαν οι Σουηδοί το 1910 και το πούλησαν στους Ρώσους το 1927. Σήμερα πρόκειται για μια πόλη φάντασμα, αφού το ορυχείο δεν λειτουργεί πια και κανείς δεν μένει εδώ. Είναι επισκέψιμο το μέρος, αλλά απαγορεύεται για ασφάλεια να εισέλθει κανείς σε κτίρια και εγκαταστάσεις.

5. Hornsund: Σε αυτό το φιόρδ μήκους 30km, βρίσκεται ένας Πολωνικός επιστημονικός σταθμός από το 1957.